Luksemburg to najbogatszy kraj Unii Europejskiej, biorąc pod uwagę PKB, które sięga tu 44 680 USD w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Swój dynamiczny rozwój, państwo to zawdzięcza przemysłowi ciężkiemu i międzynarodowym instytucjom finansowym. Międzynarodowe korporacje uruchomiły w Luksemburgu wielkie zakłady produkujące maszyny, opony i artykuły chemiczne. Najwięcej do luksemburskiego budżetu dokładają międzynarodowe instytucje finansowe, zwabiane przez rząd maleńkiego państwa ulgami podatkowymi. Na terenie kraju działa Europejski Bank Inwestycyjny oraz około 200 firm kapitałowych. Jak nietrudno się domyślić - zarobki w Luksemburgu kształtują się na wysokim poziomie. Jednak nie wszystko w obrazie wynagrodzeń w tym państwie okazuje się przewidywalne.
Luksemburg wymieniany jest wśród krajów o wysokich - a czasami najwyższych - płacach przede wszystkim ze względu na bardzo wysoką płacę minimalną. Z raportu Eurostatu ze stycznia 2005 roku wynika, iż w 18 badanych krajach członkowskich Unii Europejskiej wynagrodzenie minimalne waha się od 72 do 1 467 euro brutto. Górną europejską granicę płaca minimalna osiąga właśnie w Luksemburgu.
Tabela 1. Wynagrodzenie minimalne w krajach UE, 2005 rok.| Przedziały wynagrodzenia minimalnego (w euro) | Kraje |
| 72 - 240 | Łotwa, Litwa, Estonia, Węgry, Czechy, Słowacja, Polska |
| 437 - 668 | Malta, Słowenia, Portugalia, Hiszpania, Grecja |
| powyżej 1 000 | Irlandia, Francja, Belgia, Holandia, Wielka Brytania, Luksemburg |
Polska, podobnie jak sześć innych przyjętych w 2004 roku do Unii krajów, znalazła się w grupie państw, w których wynagrodzenie minimalne jest najniższe. Wśród krajów o najwyższym poziomie płacy minimalnej znalazły się m.in.: Wielka Brytania - 1 197 euro, Belgia - 1 210 euro, Holandia - 1 265 euro. Wszystkie kraje bije jednak na głowę Luksemburg, w którym zarabia się brutto minimum 1 467 euro.
Jak wynika z tabeli nr 2 - Luksemburg nie zawsze miał najwyższe wynagrodzenie minimalne, jednak od 2000 roku nie daje sobie odebrać pierwszeństwa w tym zakresie.
Tabela 2. Wynagrodzenie minimalne w wybranych krajach Europy 1980-2001 (w euro).| Kraj | 1980 | 1990 | 2000 | 2001 |
| Belgia | 551 | 853 | 1 103 | 1 131 |
| Hiszpania | 256 | 451 | 496 | 506 |
| Francja | 407 | 753 | 1 066 | 1 104 |
| Luksemburg | 475 | 802 | 1 206 | 1 282 |
| Holandia | 671 | 877 | 1 092 | 1 167 |
| Portugalia | 132 | 225 | 371 | 390 |
| Wielka Brytania | - | - | 1 005 | 1 050 |
Wysokość płacy minimalnej wiele mówi o zamożności danego kraju. Istotne jest jednak także, jaki procent pracowników zarabia na poziomie płacy minimalnej.
Tabela 3. Odsetek pracowników danego sektora otrzymujących płacę minimalną.| Branża | Mężczyźni(w %) | Kobiety(w %) |
| Rolnictwo | 37 | 26 |
| Przemysł | 9 | 31 |
| Budownictwo | 15 | 15 |
| Handel, hotele i restauracje, naprawy | 25 | 44 |
| Transport i łączność | 8 | 9 |
| Pośrednictwo finansowe | 1 | 1 |
| Obsługa nieruchomości i firm | 11 | 14 |
| Inne | 16 | 12 |
| Ogółem | 13 | 19 |
| Źródło: Inspection générale de la sécutité sociale (IGSS). |
Jak się okazuje - 13% zatrudnianych mężczyzn oraz prawie jedna piąta pracujących kobiet otrzymuje najniższe wynagrodzenie. Jeśli chodzi o branżę, to w liczbach bezwzględnych najsłabiej wypada handel, catering oraz naprawy. Tam też jest najwyższy procent kobiet otrzymujących najniższą płacę. Natomiast największy odsetek najsłabiej wynagradzanych mężczyzn odnajdziemy w rolnictwie. Tylko 1% mężczyzn i 1% kobiet otrzymuje najniższe wynagrodzenie w firmach zajmujących się pośrednictwem finansowym. Zważywszy na fakt, że gospodarka Luksemburska oparta jest głównie na instytucjach finansowych, nie powinno to dziwić.Generalnie, więcej kobiet zarabia na poziomie minimalnego wynagrodzenia. Jednak ogólnie, za wyjątkiem wspomnianej branży hotelarsko-restauracyjnej, Luksemburg nie wypada źle pod względem ilości osób otrzymujących najniższą płacę. Zwłaszcza, że jest ona ustalona na bardzo wysokim poziomie.
Przyjrzyjmy się teraz, jak w Luksemburgu kształtują się średnie płace. Najpierw szybkie porównanie międzynarodowe.
Tabela 4. Średnie miesięczne zarobki brutto w przemyśle i usługach
w 15 krajach Europy, w Stanach Zjednoczonych i Japonii (w euro).| kraj | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 |
| Belgia | 2703 | 2703 | 2689 | 2746 | - | - |
| Dania | - | 2993 | 2946 | 3047 | 3282 | 3418 |
| Niemcy | 2537 | 2503 | 2496 | 2573 | 2688 | 2731 |
| Grecja | 1145 | 1250 | 1344 | 1328 | - | - |
| Hiszpania | 1115 | 1150 | 1155 | 1179 | 1208 | 1234 |
| Francja | - | 1808 | 2075 | 2127 | 2162 | - |
| Irlandia | 2174 | 2285 | 2539 | 2541 | - | - |
| Wlochy | 1361 | - | - | - | - | - |
| Luksemburg | 3091 | 3068 | 3084 | 3112 | 3213 | 3319 |
| Holandia | 2085 | 2082 | 2100 | 2207 | 2287 | - |
| Austria | 1826 | 1850 | 1827 | 1854 | 1905 | 1940 |
| Portugalia | - | - | 640 | 645 | - | - |
| Finlandia | 1950 | 2001 | 1985 | 2031 | 2109 | - |
| Szwecja | - | 2176 | 2245 | 2242 | 2351 | 2628 |
| Wielka Brytania | - | 1890 | 2316 | 2462 | 2707 | 3049 |
| USA | 1307 | 1388 | 1623 | 1709 | 1857 | 2230 |
| Japonia | 2289 | 2064 | 2106 | 1966 | 2319 | 2853 |
Porównawcza statystyka średniego miesięcznego wynagrodzenia brutto pełnoetatowego pracownika przemysłu i usług (wyjąwszy administrację publiczną) wskazuje, że Luksemburg znajduje się wśród państw wiodących - razem z Danią i Wielką Brytanią. Średnie zarobki w Luksemburgu są nie tylko jednymi z najwyższych w Europie, ale także wyższe niż w Stanach Zjednoczonych i Japonii. W trzech sąsiadujących z Luksemburgiem państwach - Francji, Niemczech i Belgii średnie zarobki w 1998 roku kształtowały się odpowiednio na poziomie 2 127, 2 573 i 2 746 euro. To, że Luksemburg wypadał tak dobrze na tle pozostałych państw, w świetle posiadanej o tym kraju wiedzy wcale nie dziwi. Przyjrzyjmy się jednak danym z ostatnich lat.
Tabela 5. Średnie roczne zarobki brutto w przemyśle i usługach
w wybranych państwach europejskich | 2001 | 2002 | 2003 |
| Unia Europejska 25 państw | 27591 | 28445 | - |
| Unia Europejska 15 państw | 30281 | 31188 | - |
| Belgia | 33109 | 34330 | - |
| Dania | 41661 | 43577 | 44692 |
| Niemcy | 38204 | 39440 | 40375 |
| Luksemburg | 37745 | 38442 | 39587 |
| Holandia | 33900 | 35200 | 36600 |
| Wielka Brytania | 39233 | 40553 | - |
Jak widać - Luksemburg nie jest już na zdecydowanym pierwszym miejscu. Ustępuje pola Danii, Wielkiej Brytanii a nawet Niemcom. Jednak tak czy inaczej - nadal pozostaje w czołówce. Średnie wynagrodzenia w przemyśle i usługach w tym kraju nadal znacznie przekraczają średnią dla wszystkich państw Unii - czy to starej piętnastki, czy - tym bardziej - rozszerzonej Unii 25 państw. Obrazuje to poniższy wykres.
Wykres 1. Wynagrodzenia w wybranych krajach UE w przemyśle i usługach,
w stosunku do średniej dla starych państw członkowskich (2002 r.).
Podczas gdy w Polsce średnie wynagrodzenie w przemyśle i usługach w 2002 roku wynosiło 23% średniej dla "starej" Unii, w Luksemburgu wynosiło ono dokładnie sto punktów procentowych więcej.
Prześledźmy teraz strukturę wynagrodzeń ze względu na branże, staż pracy, wiek i płeć - może tu uda się dostrzec coś zaskakującego.
Tabela 6. Średnie wynagrodzenie roczne brutto (w euro).| Branża | 1997 | 2000 | 2003 |
| Przemysł i usługi(bez administracji publicznej, edukacji, ochrony zdrowia i opieki społecznej) | 32 600 | 35 875 | 39 587 |
| Przemysł(bez budownictwa) | 33 826 | 35 430 | 38 635 |
| Przemysł | 30 296 | 31 807 | 34 708 |
| Górnictwo i kopalnictwo | 29 935 | 32 408 | 35 961 |
| Przetwórstwo przemysłowe | 33 484 | 34 949 | 38 034 |
| Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę | 47 646 | 53 628 | 59 687 |
| Budownictwo | 24 517 | 26 618 | 29 810 |
| Usługi(bez administracji publicznej, edukacji, ochrony zdrowia i opieki społecznej) | 34 074 | 38 043 | 41 972 |
| Handel i naprawy | 25 029 | 27 653 | 30 726 |
| Hotele i restauracje | 19 093 | 21 128 | 23 567 |
| Transport, gospodarka magazynowa i łączność | 34 370 | 36 523 | 40 218 |
| Pośrednictwo finansowe | 50 127 | 54 928 | 61 639 |
| Obsługa nieruchomości i firm; nauka | 32 166 | 37 246 | 41 005 |
Jak widać, najbardziej intratne posady w Luksemburgu znajdują się w branży pośrednictwa finansowego. W ciągu sześciu lat średnie zarobki w tym sektorze powiększyły się o ponad 20%, aby w 2003 roku osiągnąć poziom ponad 60 tys. euro rocznie. Prawie taką samą kwotę zarobić można w branży związanej z energią elektryczną, gazem i wodą. Tu także wynagrodzenia znacząco wzrosły - o prawie 25%. Najmniej zarabia się w hotelarstwie i restauracjach. Generalnie stwierdzić można, iż zestawienie średnich zarobków w poszczególnych branżach potwierdza wnioski wyciągnięte z analizy danych dotyczących ilości pracowników otrzymujących wynagrodzenie minimalne. Najmniej opłaca się praca w hotelach i restauracjach, najbardziej - w instytucjach finansowych.
A oto zestawienie struktury płac w Luksemburgu ze względu na wykonywany zawód, staż pracy i płeć.
Tabela 7. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto
w zależności od zawodu, stażu pracy i płci (w euro).| Wykonywany zawód | Staż pracy (w latach) |
| mniej niż 2 | 3 do 5 | 6 do 10 | 11 do 15 | 16 do 20 | 21 i więcej |
| Menedżerowie |
| Razem | 4 029 | 4 539 | 5 034 | 5 413 | 6 032 | 6 605 |
| Mężczyźni | 4 231 | 4 717 | 5 304 | 5 594 | 6 009 | 6 745 |
| Kobiety | 3 501 | 3 867 | 4 074 | 4 707 | 6 134 | 5 718 |
| Technicy |
| Razem | 2 775 | 3 127 | 3 462 | 3 711 | 3 987 | 4 486 |
| Mężczyźni | 2 855 | 3 277 | 3 627 | 3 758 | 4 146 | 4 577 |
| Kobiety | 2 642 | 2 871 | 3 205 | 3 612 | 3 458 | 4 047 |
| Pracownicy administracyjni |
| Razem | 2 026 | 2 149 | 2 446 | 2 813 | 3 085 | 3 360 |
| Mężczyźni | 2 088 | 2 195 | 2 560 | 2 979 | 3 159 | 3 433 |
| Kobiety | 1 988 | 2 117 | 2 368 | 2 574 | 2 899 | 3 027 |
| Wykwalifikowani robotnicy |
| Razem | 1 840 | 2 006 | 2 173 | 2 416 | 2 548 | 2 606 |
| Mężczyźni | 1 863 | 2 041 | 2 210 | 2 453 | 2 574 | 2 616 |
| Kobiety | 1 458 | 1 552 | 1 645 | 1 833 | 1 848 | 1 752 |
| Niewykwalifikowani robotnicy |
| Razem | 1 470 | 1 564 | 1 767 | 1 957 | 2 153 | 2 372 |
| Mężczyźni | 1 559 | 1 669 | 1 901 | 2 153 | 2 259 | 2 476 |
| Kobiety | 1 318 | 1 400 | 1 501 | 1 665 | 1 764 | 1 914 |
Oczywiście znaczące różnice pomiędzy zarobkami menedżera i robotnika nikogo nie dziwią. Podobnie jak to, że zarobki wzrastają wraz ze stażem pracy. Warto natomiast zwrócić uwagę na rzucającą się w oczy różnicę pomiędzy dochodami uzyskiwanymi przez kobiety, a płacami otrzymywanymi przez mężczyzn. Jak wykazuje analiza, luka w płacach pomiędzy płciami pogłębia się wraz z ze stażem pracy. W 1999 roku w Luksemburgu różnica pomiędzy wynagrodzeniami mężczyzn i kobiet wynosiła 28%. Z tego 16% tłumaczone jest przyczynami strukturalnymi - niższe wynagrodzenie uwarunkowane ma być gorszym wykształceniem kobiet, różnicami w stażu pracy i doświadczeniu, a także - zajmowaną pozycją. Jednak aż 12% różnicy płac pozostaje "niewytłumaczone". Próba tłumaczenia tych 12 tajemniczych procent prowadzi do stwierdzenia, iż - jak napisano w raporcie "Portret Luksemburga" -"można założyć, że jest to dyskryminacja ze względu na płeć, w czystej i prostej postaci". Z pewnością zaskakująco brzmią takie słowa odniesione do nowoczesnego, rozwiniętego i bogatego kraju, jakim jest Luksemburg.
Poniższy wykres pokazuje, jak kształtowała się zależność pomiędzy wynagrodzeniami kobiet i mężczyzn w krajach europejskich w 2003 roku.
Wykres 2. Zarobki kobiet jako procent zarobków mężczyzn w 2003 roku
(przemysł i usługi)
Jeśli chodzi o Luksemburg, to luka - acz ciągle pokaźna - zmniejszyła się, do 20%. Ale nie jest on, jak widać - na ostatnim miejscu w Europie, gdyż nawet w Niemczech i Holandii różnice w płacach otrzymywanych przez mężczyzn i kobiety są jeszcze większe.
Skoro wiemy już dużo o wynagrodzeniach w Luksemburgu, warto zapoznać się także pokrótce z nieskomplikowanym system podatkowym obowiązującym w tym kraju, jako że ma on oczywisty wpływ na realnie otrzymywany dochód. Zarówno podatek od osób prawnych, jak i od osób fizycznych płacony jest według skali progresywnej. Stawki uzależnione są od wysokości dochodów. Podatek dochodowy od osób fizycznych jest - w porównaniu z innymi krajami UE - relatywnie niski. W 2002 roku skala wyglądała następująco:
- dochody od 0 do 9 750 euro - 0%
- dochody od 9 750 do 11 400 euro - 8%
- dochody od 11 400 do 34 500 euro - 10%
- dochody powyżej 34 500 euro - 38%
Ponadto, każdy pracownik płaci 2,5% ze swojego wynagrodzenia na fundusz dla bezrobotnych. Opłata na ubezpieczenie społeczne wynosi od 10,69% do 12,67%. Średnio wszystkie obciążenia wynoszą około 18%.
Obciążenia nie są wysokie. Zobaczmy zatem, ile za zarobione pieniądze można w Luksemburgu kupić. Czy biorąc pod uwagę siłę nabywczą pieniądza wysokie wynagrodzenia rzeczywiście okazują się wysokie? Oto jak wygląda relacja nominalnych wynagrodzeń do cen detalicznych wybranych artykułów. Wielkość liczbowa oznacza, ile danego artykułu można nabyć za przeciętne wynagrodzenie miesięczne.
Tabela 8. Ilość produktów, jaką można nabyć za średnie wynagrodzenie | 1 kg ziemniaków | 1 kg cukru | 100 g czekolady mlecznej | 100 g herbaty | 0,33 l piwa |
| Luksemburg | 2259 | 1499 | 2574 | 569 | 3937 |
| Polska | 3043 | 838 | 848 | 971 | 1167 |
| Kraj, w którym można nabyć najwięcej danego produktu | Holandia
5414 | Dania
3330 | Austria
3472 | Wielka Brytania
2823 | Dania
7134 |
| Źródło: Opracowanie własne na podstawieRocznika Statystyki Międzynarodowej GUS, Warszawa 2003. |
Jak widać, za średnie wynagrodzenie w Polsce można nabyć więcej ziemniaków niż w Luksemburgu - co raczej nie dziwi, ale także więcej opakowań herbaty - a to już zastanawiające. Za to w Polsce za średnie zarobki kupimy prawie o połowę mniej cukru, trzy razy mniej czekolady i ponad trzy razy mniej piwa. W porównaniu z Polską Luksemburg oczywiście jest miejscem, w którym warto zarabiać. Jednak ani raz nie okazuje się miejscem, w którym za średnie wynagrodzenie kupimy najwięcej wymienionych produktów. Ziemniaczanym zagłębiem okazuje się Holandia. Pracując w Danii kupilibyśmy najwięcej cukru i piwa, herbaty - w Anglii, a czekolady - w Austrii.
Wiemy już, jak realnie kształtują się zarobki w najbogatszym kraju Unii Europejskiej. Czy Polak ma szansę na pracę w nim? W Luksemburgu, podobnie jak w Belgii i Holandii, obowiązuje dwuletni okres przejściowy, w związku z tym konieczne jest uzyskanie pozwolenia na pracę. Jednak szansę, aby je uzyskać mają tylko wysoko wykwalifikowani specjaliści - np. lekarze, technicy czy inżynierowie. O pozwolenie na zatrudnienie należy ubiegać się wraz z przyszłym pracodawcą, składając aplikację w Ministerstwie Pracy. Jeśli wszystko się powiedzie - można zacząć legalnie pracować i otrzymywać kuszące Polaków swą wysokością wynagrodzenie.
