Luka płacowa
Luka płacowa (ang. gender pay gap) jest miarą zróżnicowania wynagrodzeń ze względu na płeć. Wyróżniamy dwa rodzaje luki płacowej: skorygowaną i nieskorygowaną. Różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn są zauważalne na wszystkich stanowiskach, w szczególności na szczeblach menedżerskich. Luka płacowa występuje w większości krajów. Obecnie coraz więcej państw wykorzystuje różne narzędzia mające na celu zlikwidowanie dyskryminacji płacowej. Przedsiębiorstwa również badają wysokość nierówności płacowej wewnątrz firmy.
Jak obliczyć lukę płacową?
Rodzaje luki płacowej
Przyczyny luki płacowej
Jak obliczyć lukę płacową?
Luka płacowa obliczana jest jako iloraz różnicy między wynagrodzeniem brutto mężczyzn i kobiet przez wynagrodzenie brutto mężczyzn. Podstawą do obliczenia luki płacowej może być przeciętne miesięczne wynagrodzenie, mediana wynagrodzeń lub przeciętna stawka godzinowa.
Luka płacowa obliczana jest wzorem:
- x - wartość luki płacowej
- m - stawka wynagrodzenia brutto mężczyzn
- k - stawka wynagrodzenia brutto kobiet
Obliczając lukę płacową na wybranym stanowisku należy pamiętać o tym, aby porównywać ze sobą tzw. ,,pracowników bliźniaczych” czyli pracowników podobnych do siebie np. stażem pracy, wykształceniem itp.
Przykład:
Kobieta i mężczyzna z wyższym wykształceniem i 3-letnim stażem na stanowisku księgowego zarabiają odpowiednio 3 000 PLN i 4 000 PLN brutto. Ile wynosi luka płacowa na tym stanowisku?
Luka płacowa na stanowisku księgowego wynosi 25%. Oznacza to, że kobieta zarabia o 25% mniej od mężczyzny zajmującego to samo stanowisko i posiadającego takie same kwalifikacje.
Rodzaje luki płacowej:
nieskorygowana czyli taka, która różnicuje wynagrodzenia tylko ze względu na płeć. Obliczając ten rodzaj luki płacowej bierzemy pod uwagę całą populację.
skorygowana uwzględnia różne cechy pracownika takie jak np. wykształcenie czy doświadczenie. Obliczając ten rodzaj luki płacowej bierzemy pod uwagę pracowników ,,podobnie usytuowanych” czyli takich, którzy posiadają cechy wspólne. Najczęściej są to osoby na tym samym stanowisku, z podobnym stażem pracy i wykształceniem. Skorygowana luka płacowa może uwzględniać również takie czynniki jak branża czy województwo.
Przyczyny luki płacowej:
cechy indywidualne (wiek, poziom wykształcenia, doświadczenie zawodowe),
rodzaj zatrudnienia (stanowisko, rodzaj umowy, warunki zatrudnienia),
cechy organizacji (sektor działalności, wielkość firmy),
nieobecności (np. macierzyństwo),
mniejsza skłonność kobiet do ryzyka,
negocjacje płacowe są rzadziej inicjowane przez kobiety,
Czy wiesz, co oznaczają pojęcia?
Według Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń w bankowości luka płacowa wynosi:
średnio – 34%,
na szczeblu dyrektorskim – 25%,
na stanowisku analityk kredytowy – 10%.
Zastanawiasz się, jak zbadać lukę płacową w swojej firmie?
Luka płacowa na świecie
Zgodnie z metodologią Eurostatu luka płacowa obliczana jest na podstawie przeciętnych stawek godzinowych wynagrodzeń ogółem brutto za czas opłacony (dla kobiet i mężczyzn zatrudnionych we wszystkich grupach sekcji PKD 2007 z wyłączeniem rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa, administracji publicznej i obrony narodowej, oraz obowiązkowych zabezpieczeń społecznych; w podmiotach o liczbie pracujących powyżej 9 osób).
Według danych Eurostatu luka płacowa w Polsce wynosi 7,2%. Obliczona jest na podstawie danych GUS. Wskaźnik luki płacowej w Unii Europejskiej wynosi 16,2%.
Nieskorygowana luka płacowa na świecie według danych Eurostat w 2016 roku
Żródło: opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych Eurostat 2016
Luka płacowa w Polsce
Nieskorygowana luka płacowa
Według danych GUS, nieskorygowana luka płacowa w Polsce w 2016 roku wyniosła 7,2%.
Luka płacowa obliczana jest przez GUS na podstawie przeciętnych stawek godzinowych wynagrodzeń ogółem brutto za czas opłacony (dla kobiet i mężczyzn zatrudnionych we wszystkich grupach sekcji PKD 2007 z wyłączeniem rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa, administracji publicznej i obrony narodowej, oraz obowiązkowych zabezpieczeń społecznych; w podmiotach o liczbie pracujących powyżej 9 osób).
Luka płacowa obliczana jest wzorem:
- x - wartość luki płacowej
- m - stawka wynagrodzenia brutto mężczyzn
- k - stawka wynagrodzenia brutto kobiet
Skorygowana luka płacowa
Według badania instytutu sondażowego IBS z 2015 roku, wykonanego dla MRPiPS, skorygowana luka płacowa w Polsce mieści się w przedziale 14 - 24%. W raporcie zostały pokazane nierówności płacowe kobiet i mężczyzn w Polsce oraz w innych krajach Unii Europejskiej. Pełny raport można znaleźć tutaj.
Na mapie przedstawione są wartości skorygowanej luki płacowej obliczonej na podstawie danych płacowych pochodzących z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń 2019. Luka płacowa została obliczona na podstawie miesięcznych wynagrodzeń całkowitych brutto osób pracujących w firmach różnej wielkości, zatrudnionych na umowę o pracę.
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2019 roku
Więcej o luce płacowej
Luka płacowa na różnych szczeblach zarządzania w instytucjach prywatnych i publicznych
Organizacje zajmujące się luką płacową
Coraz więcej organizacji opracowuje różne rozwiązania zmniejszające lukę płacową. Możemy do nich zaliczyć:
Aplikacja "Równość wynagrodzeń"
Aplikacja Równość Płac jest narzędziem przygotowanym przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dla przedsiębiorstw i instytucji publicznych do badania różnic w wynagrodzeniach pracowników. Narzędzie to pozwala w łatwy sposób zweryfikować, czy przedsiębiorca wynagradza za taką samą pracę w równy sposób. więcej o aplikacji
Certyfikat Równych Płac
Firmy, w których pracownicy wynagradzani są równo i sprawiedliwie mogą otrzymać Certyfikat Równych Płac. Jest to inicjatywa stworzona przez Equal Salary Foundation, niezależną organizację non-profit z siedzibą w Szwajcarii. więcej o certyfikacie
Masz pytania? Zapraszamy do kontaktu!
