Podsumowanie XX ogólnobranżowego raportu płacowego za 2011 rok

Niniejszy artykuł jest podsumowaniem wyników XX ogólnobranżowego raportu płacowego. Dane zebrane za okres od października 2010 do września 2011 roku pochodzą ze 182 zakładów i dotyczą wynagrodzeń 27 645 pracowników. W raporcie zaprezentowano analizy dla 3 szczebli zarządzania (najwyższy, średni, niższy szczebel zarządzania) oraz dla starszych specjalistów, specjalistów i pracowników szeregowych. Do najwyższego szczebla zarządzania zaliczono dyrektorów. Do średniego włączono kierowników działów (np. kierownik działu obsługi klienta) oraz kierowników projektów (np. kierownik projektu IT). Niższy szczebel zarządzania obejmuje głównie brygadzistów i team leaderów. W raporcie przedstawiono analizy dla 199 stanowisk.

Dane prezentowane w poniższym artykule pochodzą z pierwszej części raportu, która dotyczy wynagrodzeń na poszczególnych szczeblach zatrudnienia. Wszystkie przedstawione stawki są kwotami brutto, wyrażonymi w PLN. Jeżeli w tekście nie zaznaczono inaczej, zaprezentowane wartości to mediany.

Wynagrodzenia ogółem

Z przeprowadzonych analiz wynika, że w 2011 roku wynagrodzenia podstawowe wzrosły względem roku 2010 przeciętnie o 5%. Największą zmianę odnotowano na szczeblu starszych specjalistów (7%), a najmniejszą wśród pracowników szeregowych. Warto przypomnieć, że w 2010 roku badane firmy deklarowały podwyżki wynagrodzeń na poziomie niespełna 4%. Nieco inaczej wygląda sytuacja z wynagrodzeniem całkowitym, czyli takim, które oprócz płacy zasadniczej uwzględnia również premie, prowizje i nagrody. W tym przypadku wzrost wyniósł przeciętnie 7%, a na najwyższym szczeblu zarządzania – 10%. Oznacza to, że w 2011 roku szybciej rosło wynagrodzenie zmienne niż podstawowe.



Na wykresie 1 przedstawiono dane dotyczące różnicy pomiędzy wynagrodzeniem całkowitym pracowników szeregowych (mediana 2 969 PLN), a wynagrodzeniami na pozostałych szczeblach. Z analizy wynika, że płaca całkowita specjalistów była o 35%, a starszych specjalistów o 77% wyższa od pensji pracowników szeregowych. Kierownicy otrzymywali wynagrodzenie niespełna trzykrotnie, a dyrektorzy ponad sześciokrotnie wyższe od płacy pracowników szeregowych.

Wynagrodzenia w wybranych województwach

W badaniu wzięły udział firmy z 14 województw. Dzięki temu wykonane zostały analizy prezentujące poziom wynagrodzeń na poszczególnych szczeblach i stanowiskach w różnych regionach.
W tabeli 2 przedstawiono poziom wynagrodzeń całkowitych w wybranych województwach. Ponadto dokonano porównania tych stawek z przeciętnym poziomem płacy w badaniu.



Z tabeli 2 wynika, że województwo mazowieckie jest liderem płacowym na wszystkich omawianych szczeblach. Pracownicy szeregowi i kierownicy zarabiali tam o 7% więcej niż wyniosła przeciętna płaca w badaniu. Specjaliści mogli liczyć na wynagrodzenie nawet o 12% wyższe od ogółu badanych. Największe różnice wystąpiły tradycyjnie na najwyższym szczeblu zarządzania.
Spośród wybranych województw, najniższe płace zaobserwowano w woj. podkarpackim. Pracownicy otrzymywali tam wynagrodzenia niższe od ogółu próby o 8 – 10%.

Wynagrodzenia w firmach polskich i zagranicznych

W badaniu wzięły udział zarówno firmy z przewagą kapitału polskiego, jak i zagranicznego. W raporcie przedstawiono jak kształtują się wynagrodzenia na tych samych stanowiskach i szczeblach zatrudnienia w firmach polskich i zagranicznych.
W tabeli 3 zaprezentowano wynagrodzenia całkowite na wybranych szczeblach w firmach o różnym pochodzeniu kapitału.



Jak wynika z tabeli 3, na wszystkich przedstawionych szczeblach więcej zarabiali pracownicy firm zagranicznych. Różnica ta była tym większa, im wyższy szczebel zatrudnienia. Pracownicy szeregowi w zagranicznych organizacjach zarabiali o 9% więcej niż w firmach polskich. Na szczeblu starszych specjalistów różnica ta wyniosła już 18%. Na największe zarobki mogli liczyć dyrektorzy w firmach zagranicznych. Ich wynagrodzenie całkowite (mediana 20 994 PLN) było aż o 50% wyższe od płacy pracowników najwyższego szczebla w firmach polskich.

Wynagrodzenia w wybranych branżach

W XX ogólnobranżowym raporcie płacowym przeprowadzono analizy wynagrodzeń dla 7 branż: elektroniczna i elektrotechniczna, IT, maszynowa i metalowa, materiały budowlane i wyposażenie wnętrz, motoryzacja, opakowania i poligrafia oraz spożywcza.
W tabeli 4 przedstawiono poziomy wynagrodzeń całkowitych na wybranych szczeblach w 4 wybranych branżach. Ponadto dokonano porównania wynagrodzeń z przeciętnym poziomem płacy w badaniu.



Zgodnie z danymi zaprezentowanymi w tabeli 4, najwyższe wynagrodzenia na szczeblu dyrektorskim występowały w branży elektronicznej i elektrotechnicznej. Menedżerowie w tym sektorze zarabiali przeciętnie 10% powyżej mediany dla rynku. Na poziomie mediany całego badania kształtowały się zarobki dyrektorów w branży motoryzacyjnej. Najniższe płace na tym szczeblu odnotowano natomiast w sektorze IT. Związane jest to bez wątpienia z płaską strukturą organizacyjną typową dla firm z tej branży.
Odwrotnie wygląda sytuacja z wynagrodzeniami specjalistów i starszych specjalistów. Na tych szczeblach najwyższe zarobki odnotowano właśnie w branży informatycznej. Różnica w zarobkach pracowników z tego sektora, a przeciętnym poziomem płac w badaniu, wynosiła 3% w przypadku starszych specjalistów i 13% w przypadku specjalistów.

Planowane podwyżki wynagrodzeń

Dane o planowanych podwyżkach wynagrodzeń w 2012 roku wskazują, że sytuacja firm działających na polskim rynku ustabilizowała się. Z badania wynika, że ponad 70% firm zadeklarowało podniesienie poziomu wynagrodzenia swoim pracownikom w tym okresie. Warto zaznaczyć, że przytoczone wartości są bardzo zbliżone do tych, które zostały zaprezentowane w ubiegłorocznej edycji raportu (wykres 2).



Z badania wynika, że planowane podwyżki osiągną poziom ok. 4%. Co warte podkreślenia, w tym roku bardziej odważne zmiany wynagrodzeń planują firmy z kapitałem polskim (tabela 5). Jedynie płace dyrektorów będą rosnąć równomiernie w firmach rodzimych i tych z kapitałem zagranicznym. W przypadku pracowników szeregowych oraz specjalistów podwyżki wynagrodzeń osiągną wyższą wartość w firmach polskich.

O raporcie

XX ogólnobranżowy raport płacowy zawiera informacje o płacach 27 645 osób na 199 stanowiskach. Dane pochodzą ze 182 zakładów z całej Polski i obejmują okres od października 2010 do września 2011 roku. Analizy opracowano dla następujących pionów: naczelnego kierownictwa, sprzedaży, obsługi klienta, marketingu, public relations, finansów, personalnego, informatycznego, administracji, kierownictwa i nadzoru produkcji, badań i rozwoju, jakości, zakupów i logistyki oraz ochrony środowiska i BHP. W raporcie znalazły się również analizy dla stanowisk typowych dla z branży IT. Znajdą w nim Państwo również informacje o terminie i wysokości planowanych przez firmy podwyżek płac oraz świadczeniach dodatkowych. Wynagrodzenia analizowane są wg kryteriów: pochodzenie kapitału, wielkość przychodu, wielkość zatrudnienia. Ponadto dokonano analizy płac w różnych branżach, województwach. Raport dostępny jest w wersji drukowanej i elektronicznej.