Płace w Czechach

Czechy z PKB per capita w 2011 roku w wysokości 20 tys. PPS (80% średniej UE) należały do najbardziej rozwiniętych krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Duże organizacje międzynarodowe zaliczają Czechy do grupy krajów rozwiniętych. Ranking długoterminowego długu sektora finansów publicznych jest wysoki według trzech głównych agencji ratingowych (AA- S&P, A1 Moodys, A+ Fitch dla długu w walucie obcej). W rankingu Banku Światowego "Doing Business 2012" Czechy zajęły 64 miejsce wśród 183 krajów. Z tych, powodów, kraj ten jest poważnie traktowany przez inwestorów zagranicznych. Jak takie informacje przekładają się na wynagrodzenie statystycznego mieszkańca tego kraju?

W I kwartale 2012 roku średnia nominalna płaca brutto wynosiła 24 126 CZK, co po przeliczeniu daje 4 070 PLN. W Polsce w tym samym czasie przeciętna płaca wyniosła 3 664 PLN.

Analizując dane przedstawione na poniższym wykresie można zauważyć, że najwięcej osób (33%) zarabia od 16 000 PLN do 24 000 CZK (2 680 PLN – 4 020 PLN). 6% badanych zarabia poniżej 10 000 CZK (1 675 PLN), a tylko nieco ponad 3% zarabia powyżej 60 000 CZK (10 050 PLN).



Głównym składnikiem wynagrodzenia było wynagrodzenie podstawowe. Stanowiło ono 69,31% wynagrodzenia całkowitego. Premie i dodatki to ponad 14%.



Przeciętny Czech zarabia obecnie więcej od Polaka. W 2011 roku wynagrodzenie brutto statystycznego Czecha przekraczało płacę statystycznego Polaka o 488 PLN. Jednak, jak można zauważyć na poniższym wykresie, nie zawsze tak było. Do roku 2004, czyli przyjęcia do UE, średnie wynagrodzenia były wyższe w Polsce. Przez kolejne 5 lat płace u naszego południowego sąsiada były zbliżone do naszych. Dopiero po 2008 widać znaczący skok w wysokości płac.



Tempo wzrostu płac realnych w Czechach było niewielkie. Działo się tak za sprawą wysokiej inflacji. W porównaniu z sytuacją przed 2008 rokiem wynagrodzenia nie rosły już tak bardzo. Płace nominalne w roku 2010 i 2011 wzrosły o 2,2-2,4%, przyrosty te niwelowała jednak inflacja. Z tego względu w 2011 roku płace wzrosły realnie tylko o 0,5%.

Wynagrodzenie minimalne

Czesi, podobnie jak Polacy, pod względem wynagrodzeń minimalnych zaliczają się do grupy krajów proponujących najmniejsze wartości. Dla porównania w 2012 roku w Luksemburgu minimalne wynagrodzenie sięgało 1 801 EUR miesięcznie, w Holandii 1 456 EUR, w Hiszpanii i Słowacji przekraczało 740 EUR. W Czechach wyniosło ono zaledwie 312 EUR. Czeska płaca minimalna jest niewiele niższa niż polska (353 EUR), ale za to dwukrotnie wyższa niż np. w Rumunii.

Wynagrodzenia ze względu na różne kryteria

Jak wynika z poniższej tabeli w Republice Czeskiej najwyższą płacę otrzymywała kadra kierownicza. Wynagrodzenie w tej grupie zawodowej w 2011 roku wynosiło 6 674 PLN. Wśród kierowników wystąpiła również największa rozbieżność między wynagrodzeniami pomiędzy płciami – wyniosła ona 1 363 PLN. Kobiety zarabiają mniej również w pozostałych grupach stanowisk. Najmniejsza różnica (227 PLN) występuje na stanowiskach związanych z rolnictwem i rybołówstwem.



Najwyższe zarobki spośród ujętych na wykresie sektorów działalności wystąpiły w informacji i komunikacji. Są one najwyższe zarówno w Czechach (7 700 PLN) jak i w Polsce (6 557 PLN). Najgorzej opłacana branża, również w obu krajach, to zakwaterowanie i gastronomia. Płace w Czechach są tu o 44% mniejsze od średniej krajowej. U naszych południowych sąsiadów wynagrodzenia są niższe niż w Polsce w takich branżach jak: zakwaterowanie i gastronomia, obsługa rynku nieruchomości, budownictwo, górnictwo i wydobywanie. Sektory związane z produkcją, zwłaszcza samochodów, narzędzi maszynowych oraz wyrobów konstrukcyjnych, wciąż mają duże znaczenie dla gospodarki Czech. Z tego też względu wynagrodzenia są tam wyższe niż w Polsce.



Aktualny podział administracyjny Republiki Czeskiej obejmuje 13 krajów samorządowych i miasto wydzielone - Praga. Porównanie ogólnych danych o wynagrodzeniach pokazuje wyraźną dominację Pragi nad resztą kraju pod względem wysokości płac. Ich mediana osiągnęła tutaj wartość 4 505 PLN i była o ponad 725 PLN wyższa niż w kraju środkowoczeskim. Na drugim końcu zestawienia znalazł się kraj karlowarski, gdzie zarobki są o 29% niższe niż w Pradze (3 221 PLN).



Spoglądając na dane zawarte w tabeli 2 zobaczymy, że Czesi pracujący w firmach całkowicie prywatnych nie zarabiają zbyt dobrze - niższa przeciętna pensja jest jedynie w firmach państwowych. Zdecydowanie najwyższe wynagrodzenia otrzymują osoby zatrudnione w firmach z przewagą udziałów skarbu państwa, ale posiadających również kapitał prywatny. Ich wynagrodzenia (5 751 PLN) są o 37% wyższe od płac osób pracujących w firmach prywatnych. Nie da się jednak nie zauważyć znacznej dysproporcji w przeciętnych zarobkach kobiet i mężczyzn w firmach o takiej samej strukturze własności.



Wraz ze wzrostem stażu pracy wynagrodzenia zarówno kobiet jak i mężczyzn stale rosną. Jednak, co ciekawe, u panów o stażu większym niż 30 lat płace maleją. U kobiet wynagrodzenia wykazują prawie takie same tendencje wzrostu jak u mężczyzn.



Jak widać mężczyźni zarabiali najwięcej w przedziale wiekowym od 35 do 39 lat. Ich wynagrodzenia wynosiły wówczas 4 215 PLN. Zdecydowanie najniższe zarobki mają panowie w wieku do 25 lat, czyli na ogół dopiero zaczynający swoją karierę zawodową. Kolejną mało zarabiająca grupa tworzą osoby w wieku przedemerytalnym - od 65 lat wzwyż. Kobiety, podobnie jak mężczyźni, najmniej zarabiają w wieku do 25 lat – 2 148 PLN. Najwyższe wynagrodzenia otrzymują kobiety w wieku od 25 do 29 lat oraz od 60 do 64 lat. Po 30 roku życia płace kobiet spadają. Być może wynika to z czasu poświęcanego na zajmowanie się potomstwem. Nie da się ukryć, że wynagrodzenie kobiet niezależnie od ich wieku jest niższe niż mężczyzn.

Prognozy

Zgodnie z informacjami pochodzącymi z raportu OECD, stopa bezrobocia w Czechach ma wzrosnąć z poziomu 6,7% w 2011 roku do 7,2% w 2012 roku i pozostać na tym poziomie w roku kolejnym. W tym kontekście, realne wynagrodzenia będą prawdopodobnie spadać.

Wynagrodzenia w Czechach wzrosną według wiosennych prognoz o 2% w 2012 roku i o 2,1% w 2013 roku. Są to wartości bardzo zbliżone do średniej dla całej UE.