Kapitał ludzki często stanowi źródło sukcesu firmy, dlatego ważne jest, aby firma używała odpowiednich narzędzi w celu przyciągnięcia, zmotywowania i zatrzymania dobrego pracownika. Można to osiągnąć poprzez systematyczne monitorowanie stawek wynagrodzeń na rynku pracy (Armstrong, 2005). Analiza rynkowych stawek wynagrodzeń to proces zbierania oraz analizowania danych dotyczących płac oraz benefitów na podobnych stanowiskach w innych organizacjach (Armstrong, 2005).
Jednym ze sposobów pozyskiwania informacji o tym, ile płacą konkurencyjne firmy jest korzystanie z raportów płacowych. Raport płacowy jest opracowaniem statystycznym, w którym firma może znaleźć odpowiedź na pytanie ile należy płacić za pracę wykonywaną na konkretnym stanowisku (Davis, Koechel, 2006). Jeżeli firma decyduje się na wydatek związany z uczestnictwem lub zakupem raportu płacowego, to osoby decyzyjne powinny mieć świadomość, że z opracowania można pozyskać wiele innych informacji. Są to przede wszystkim (Armstrong, 2005):
- rzetelne, reprezentatywne, aktualne dane o stawkach wynagrodzeń i benefitach oferowanych na konkretnych stanowiskach,
- możliwość określenia na podstawie tych danych wysokości aktualnych stawek rynkowych lub ich przedziałów dla konkretnych stanowisk z uwzględnieniem wielkości przedsiębiorstwa, branży czy lokalizacji,
- możliwość utrzymania wynagrodzeń na konkurencyjnym poziomie w stosunku do stawek rynkowych,
- ułatwienie podejmowania decyzji, czy i w jakiej wysokości przyznać podwyżki,
- identyfikowanie różnic w wynagrodzeniu wewnątrz firmy poprzez odniesienie do różnic występujących na rynku pracy.
Przed podjęciem decyzji o korzystaniu z raportów płacowych warto wiedzieć dlaczego firmy z nich korzystają i jakie są główne zalety tego typu opracowań. Poniżej znajduje się lista głównych korzyści wykorzystania raportów płacowych.
1. Dobór grupy porównawczej
Główną zaletą raportu płacowego jest możliwość uzyskania informacji o uczestnikach badania. Przed nabyciem opracowania należy zastanowić się z jakimi firmami chcemy porównywać wynagrodzenia, a następnie przeanalizować listę uczestników. Warto zwrócić uwagę ile firm z poszczególnych województw czy branż przekazało dane. Istotne jest to, że w raporcie płacowym nie muszą brać udziału wszystkie firmy z danej branży lub regionu. Wystarczy, że kilka firm przekaże dane, aby próba była reprezentatywna. W literaturze można znaleźć informacje, że jeżeli od 8 do 10 firm przekaże dane na stanowiskach poniżej kierowniczych, to próba może być uznana za dobrą (Coleman).
2. Wiarygodność danych
Kolejnym powodem, dla którego firmy korzystają z raportów płacowych, jest dostęp do wiarygodnych danych. Dane do raportów przygotowywane są przez działy HR lub osoby odpowiedzialne za sprawy personalne w firmie. Najprostszym sposobem jest dopasowanie stanowisk na podstawie ich nazw. Księgowy w firmie dopasowany zostaje do księgowego w raporcie. Jednak bardzo często zakresy obowiązków dla stanowisk o takiej samej nazwie są różne. Lepszym sposobem jest dopasowanie na podstawie zakresów obowiązków, odpowiedzialności oraz wymagań na stanowisku (Mudel, Sedlak 2010). Proces dopasowania może się odbywać podczas wizyty konsultanta w siedzibie przedsiębiorstwa.
Część informacji można pozyskać z systemu informatycznego w firmie, jednak niezbędna jest wiedza o wykonywanej pracy na konkretnych stanowiskach. Istotne jest, aby osoby, które przygotowują rekordy do badania posiadały wiedzę na ten temat (The True Value of Salary Surveys, 2014).
3. Rzetelność danych
Firmy przygotowujące raport mają swoje procedury sprawdzania poprawności zbieranych danych. Kontrolowane są pod kątem tego czy nie ma błędów w dopasowaniu, czy proporcje pomiędzy składnikami stałymi a zmiennymi są zachowane, czy relacja pomiędzy stanowiskami jest logiczna (Mudel, Sedlak, 2010). Wątpliwości wyjaśniane są z osobami przygotowującymi dane, co pozwala wyeliminować błędy. Zaletą jest również to, że podczas przygotowania danych specjaliści ds. HR mogą skorzystać z pomocy konsultantów.
Dla firm, które przekazują dane do raportów płacowych, dodatkową korzyścią jest to, że stanowiska w organizacji są dopasowane do tych z badania.
4. Różnorodność danych
Firmy decydują się na korzystanie z raportów płacowych, aby poznać bardziej szczegółowe dane niż przeciętne wynagrodzenie w Polsce. W tego typu opracowaniach znajdują się również analizy szczegółowe. Prezentowane są dane o wynagrodzeniach w poszczególnych województwach, branżach lub w przedsiębiorstwach o różnej wielkości.
Dane prezentowane są przy użyciu kilku miar statystycznych. Najczęściej przedstawione są one za pomocą mediany, czyli wartości, która dzieli próbę na pół. Pokazuje więc, że wynagrodzenie w połowie próby jest wyższe od podanej kwoty, a w połowie niższe. Wykorzystywane są również takie miary statystyczne jak: decyle, kwartyle, średnia i odchylenie standardowe. Takie przedstawienie danych umożliwia dokładniejsze poznanie trendów rynkowych i zaplanowanie polityki wynagradzania w przedsiębiorstwie. Firma może zdecydować czy chce płacić tyle co rynek, powyżej czy poniżej (Mudel, Sedlak, 2010). W raportach płacowych znajdują się informacje o wysokości wynagrodzenia podstawowego, całkowitego oraz zmiennego.
Jednym z powodów, dla których firmy decydują się na korzystanie z raportów płacowych jest analiza benefitów oferowanych na konkretnych stanowiskach (Davis, Koechel, 2006). W raportach można znaleźć także informacje o zrealizowanych oraz planowanych podwyżkach.
5. Aktualność danych
Raporty płacowe przygotowywane są przez firmy konsultingowe przynajmniej raz w roku, aby można było obserwować zmiany jakie zachodzą na rynku pracy oraz, aby przedstawiać aktualne dane. Podana jest data na jaki dzień zbierane są dane oraz za jaki okres. Warto zwrócić uwagę czy dane zbierane są po okresie podwyżkowym w większości firm. W raportach znajduje się informacja o tym, kiedy większość organizacji przyznaje podwyżki. Dzięki temu użytkownicy tego typu opracowań wiedzą czy korzystają z najaktualniejszych danych na rynku (Obtaining and Using Relevant Salary Survey Data, 2013).
6. Łatwość znalezienia potrzebnych danych
Zaletą raportów płacowych jest sposób prezentowania danych. Dane przedstawione są w czytelny sposób, w tabelach lub na wykresach. Istotny jest również format w jakim dostarczane są dane. Warto zwrócić uwagę czy w otrzymanych plikach łatwo jest wyszukać i przesortować potrzebne informacje. Raport może być udostępniony w wersji papierowej, elektronicznej lub też przez platformę online (Toman, Oliver, 2011).
Podsumowanie
Pracodawcy zdają sobie sprawę z konieczności posiadania informacji ile płaci rynek, dlatego wzrosło znaczenie raportów płacowych (Cafaro, 2006). Korzystając z tego typu opracowań uzyskuje się dostęp do wiarygodnych, rzetelnych oraz aktualnych danych. Dużą zaletą badania płacowego jest dostęp do listy uczestników badania. Raport obejmuje analizy ogólne oraz szczegółowe o stawkach płac w firmach różnej wielkości, o różnym profilu działalności, z różnych branż itp. Można w nim znaleźć również informacje o oferowanych benefitach oraz o planowanych i zrealizowanych podwyżkach.
Więcej szczegółów dotyczących udziału w
Raporcie płacowym Sedlak & Sedlak - jesień/zima 2023 można znaleźć
tu.
