Wynagrodzenia w służbie zdrowia w 2012 roku

W służbie zdrowia etat rzadko jest jedynym źródłem przychodu. Specyfika pracy i wynagrodzeń lekarzy wynika w dużej mierze z przepisów, które ograniczają czas pracy, pozwalając równocześnie na kontraktowanie usług medycznych, rozliczanych poza etatem. Dlatego lekarz, poza pensją, ma często dodatkowe wpływy finansowe, płynące np. z dyżurów rozliczanych kontraktowo. Badanie, przeprowadzone przez Główny Urząd Statystyczny w październiku 2012 roku[PRZYPIS]Tekst jest oparty na badaniach Głównego Urzędu Statystycznego. Ze względu na metodologię badania, które jest przeprowadzane tylko na podmiotach liczących ponad 9 osób, przedstawione tu dane należy traktować jedynie jako przybliżenie danych dla wszystkich zatrudnionych oraz jako zobrazowanie pewnych tendencji (np. zmiana wynagrodzeń wraz ze zwiększeniem stażu pracy, proporcje zarobków kobiet i mężczyzn).[/PRZYPIS], uwzględnia tylko zarobki z umowy o pracę. Daje więc tylko pewien szacunek przychodów w zawodach medycznych.

Wynagrodzenia w sektorze publicznym i prywatnym

Lekarze, pielęgniarki i położne w sektorze publicznym zarabiają podobnie jak w prywatnym. Z kolei dentyści i diagności laboratoryjni zarabiają przeciętnie więcej w sektorze publicznym. Poniższy wykres pokazuje też, że powszechne przekonanie, jakoby „budżetówka” była gorzej płatna, przynajmniej w służbie zdrowia nie ma zastosowania.

Wynagrodzenia osób w różnym wieku i o różnym stażu pracy

Lekarze wraz ze wzrostem stażu pracy zarabiają średnio coraz więcej, i ta tendencja utrzymuje się przez okres nawet 20 lat. Inna sytuacja jest w przypadku dentystów – powyżej ok. 15 lat stażu pracy ich płace są niższe. Nie znaczy to jednak, że pensje dentystów muszą maleć po pewnym czasie. Wyjaśnieniem może być stałość zatrudnienia – osoby po tylu latach często są „zakorzenione” w zakładach, w których pracują. Nie są skłonne do zmian, nawet, jeśli gdzie indziej mogłyby zarobić nieco więcej.

Wykresy zarobków pielęgniarek i położnych niemal się na siebie nakładają. Pielęgniarki i położne na początku kariery zarabiają na ogół dwa tysiące kilkaset złotych, i w toku rozwoju zawodowego mogą przeciętnie liczyć tylko na kilkaset złotych podwyżki.




Podobnie przedstawiają się zarobki badanych w różnym wieku. Ponieważ omawiane profesje mają specjalistyczny charakter, osoby wykonujące te zawody raczej nie zmieniają branży. Stąd też wiek jest najczęściej powiązany ze stażem pracy w danym zawodzie. Poprzednio wspomniano o rosnących płacach lekarzy. Na wykresie 5. widać, że tendencja ta utrzymuje się do ok. 50 roku życia, czyli przez ok. 25 lat pracy. Potem zarobki lekarzy stabilizują się. Nie wykazują powszechnego dla wielu zawodów spadku w zaawansowanym wieku.



Na wykresie zrezygnowano z przedstawienia zarobków w wieku 65+ ze względu na zbyt małą liczbę aktywnych zawodowo osób w tym wieku, aby można było wyciągać ogólne wnioski.

Lekarz lekarzowi nie równy

Wcześniej wspomniano tylko o średniej płacy poszczególnych grup zawodowych. Średnia jednakże nie pokazuje czy jest dużo osób o wysokich zarobkach i dużo o niskich, czy wynagrodzenia są wyrównane. Stąd też na kolejnych wykresie zaprezentowano rozkład płac.

Schemat pokazuje, jaka część poszczególnych grup specjalistów ma zarobki w różnych przedziałach. Widać, że znaczna większość (ponad 80%) pielęgniarek i położnych zarabia poniżej 3 900 PLN. Ok. 17% zarabia w przedziale 3 900 - 5 840 PLN. Prawie nie występują natomiast w tych grupach zawodowych wyższe zarobki.

Zarobki diagnostów laboratoryjnych przeciętnie są wyższe. Mniejszy odsetek zarabia poniżej 3 900 PLN. Ok. 29% ma zarobki w przedziale 3 900 PLN – 5 840 PLN. Zauważalna część zarabia też w wyższych przedziałach – ok. 9% od 5 840 do 7 800 PLN, a 5% powyżej 7 800 PLN.

Jeszcze bardziej „przesunięte ku górze” są zarobki dentystów. Niecała połowa z nich zarabia do 3 900 PLN. Jedna czwarta ma zarobki w przedziale 3 900 – 5 840 PLN. Nieco ponad jedna czwarta dentystów ma też zarobki powyżej 5 840 PLN.

Największy odsetek wysoko zarabiających jest wśród lekarzy. Tylko 20% zarabia poniżej 3 900 PLN. Zarobki połowy mieszczą się w przedziale 3 900 – 7 800 PLN. Aż 30% z nich zarabia powyżej 7 800 PLN.



Trochę inne spojrzenie na rozkład zarobków prezentuje kolejny wykres. Przedstawia on graniczne kwoty 20% najsłabiej i 20% najlepiej opłacanych specjalistów. Naturalnym wnioskiem jest też to, w jakim przedziale są zarobki pozostałej większości – 60% badanych.
Widać, że zarobki lekarzy i dentystów są silnie zróżnicowane. Przeciwnie jest u pielęgniarek i położnych – większość z nich zarabia w stosunkowo wąskim przedziale płacowym.



Innym ciekawym wnioskiem jest zbieżność granicy zarobków najsłabiej opłacanych lekarzy z najlepiej opłacanymi pielęgniarkami i położnymi – ok. 3 800 PLN. Podobnej wysokości jest średnia płaca dla ogółu zatrudnionych (dokładnie 3 895,72 PLN – wśród przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 9 osób). Można więc w przybliżeniu powiedzieć, że powyżej średniej krajowej zarabia 80% lekarzy, ale tylko 20% pielęgniarek i położnych. Potwierdza się więc wspomniane we wstępie potoczne wyobrażenie na temat wysokości zarobków lekarzy i pielęgniarek.