W naszej analizie uwzględniliśmy 37 instytucji państwowych. Z treści Sprawozdania Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa wynika, że dochody sektora finansów publicznych w 2016 roku były równe 701,9 mld PLN, wydatki - 748,0 mld PLN, a deficyt - 46,1 mld PLN. Wydatki te w relacji do PKB wyniosły 40,4% i były najniższe od 2000 roku. 
W pierwszej części artykułu dokonano analizy wynagrodzeń osób zatrudnionych w instytucjach państwowych, w drugiej zaś przeanalizowano szczegółowo wynagrodzenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Artykuł zawiera dwie tabele oraz sześć wykresów.
Wynagrodzenia w instytucjach publicznych
W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w całym 2016 roku wynagrodzenia wyniosły 2 242 989 tys. PLN, w Agencji Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa 557 470 tys. PLN, a w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego 311 219 tys. PLN. Szczegóły zaprezentowano w tabeli 1.
Łączne roczne wynagrodzenie osobowe 
w instytucjach finansowanych z budżetu państwa w 2016 roku (w tys. PLN)
        
 
  | 
   nazwa instytucji 
   | 
  
   wydatki na wynagrodzenia  
  osobowe (w tys. PLN) 
   | 
 
 
  | 
   ZUS 
   | 
  
   2
  242 989 
   | 
 
 
  | 
   ARiMR 
   | 
  
   557
  470 
   | 
 
 
  | 
   KRUS 
   | 
  
   311
  219 
   | 
 
 
  | 
   GUS 
   | 
  
   297
  259 
   | 
 
 
  | 
   NSA 
   | 
  
   279
  761 
   | 
 
 
  | 
   PIP 
   | 
  
   202
  008 
   | 
 
 
  | 
   ANR 
   | 
  
   166
  681 
   | 
 
 
  | 
   IPN 
   | 
  
   147
  717 
   | 
 
 
  | 
   KS (Kancelaria Sejmu) 
   | 
  
   134
  632 
   | 
 
 
  | 
   KNF 
   | 
  
   110
  772 
   | 
 
 
  | 
   GUM 
   | 
  
   89
  163 
   | 
 
 
  | 
   RIO 
   | 
  
   81
  874 
   | 
 
 
  | 
   KPRM 
   | 
  
   54
  039 
   | 
 
 
  | 
   SN 
   | 
  
   53
  317 
   | 
 
 
  | 
   UKE 
   | 
  
   47
  115 
   | 
 
 
  | 
   KPRP 
   | 
  
   45
  768 
   | 
 
 
  | 
   WUG 
   | 
  
   40
  839 
   | 
 
 
  | 
   UPRP 
   | 
  
   38
  461 
   | 
 
 
  | 
   UOKiK 
   | 
  
   33
  359 
   | 
 
 
  | 
   KS (Kancelaria
  Senatu) 
   | 
  
   31
  543 
   | 
 
 
  | 
   KBW 
   | 
  
   31
  013 
   | 
 
 
  | 
   URE 
   | 
  
   26
  546 
   | 
 
 
  | 
   RPO 
   | 
  
   23
  319 
   | 
 
 
  | 
   RCL 
   | 
  
   18
  821 
   | 
 
 
  | 
   TK 
   | 
  
   17
  573 
   | 
 
 
  | 
   UTK 
   | 
  
   17
  382 
   | 
 
 
  | 
   PGSP 
   | 
  
   17
  252 
   | 
 
 
  | 
   PKN 
   | 
  
   16
  187 
   | 
 
 
  | 
   KRRiT 
   | 
  
   11
  944 
   | 
 
 
  | 
   GIODO 
   | 
  
   11
  173 
   | 
 
 
  | 
   UdSKiOR 
   | 
  
   10
  131 
   | 
 
 
  | 
   RPP 
   | 
  
   8
  547 
   | 
 
 
  | 
   PAA 
   | 
  
   8
  453 
   | 
 
 
  | 
   UZP 
   | 
  
   7
  625 
   | 
 
 
  | 
   RF 
   | 
  
   5
  107 
   | 
 
 
  | 
   KRS 
   | 
  
   5
  064 
   | 
 
 
  | 
   RPD 
   | 
  
   4
  419 
   | 
 
 
 
 
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych NIK
W 2016 roku najwyższe przeciętne miesięczne wynagrodzenie otrzymywali pracownicy zatrudnieni w SN (12 074 PLN brutto). W Trybunale Konstytucyjnym było to 10 929 PLN brutto, a w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej 10 253 PLN brutto. Spośród omawianych instytucji najniższe wynagrodzenia, nieprzekraczające 5 000 PLN brutto, otrzymywali pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Głównego Urzędu Statystycznego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Głównego Urzędu Miar.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie  
w instytucjach finansowanych z budżetu państwa w 2016 roku (brutto, PLN)
    
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych NIK
Zdecydowanie największą dynamikę wzrostu przeciętnych wynagrodzeń odnotowało Krajowe Biuro Wyborcze (19,6% w porównaniu do roku 2015). W Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wzrost wynagrodzeń wyniósł 15,8%, a w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji 12,5%. Brak zmian w wysokości płac był w Urzędzie Zamówień Publicznych. Niski poziom dynamiki wynagrodzeń odnotowano w Urzędzie Transportu Kolejowego (0,8%) oraz w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich (1,6%). 
Dynamika zmiany przeciętnych wynagrodzeń brutto 
w instytucjach finansowanych z budżetu państwa w 2016 roku (r/r, %)
    
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych NIK
 
Przeciętne koszty wynagrodzeń w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych
Zważywszy na zdecydowanie największą liczbę zatrudnionych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (45 985 osób), warto osobno przeanalizować wynagrodzenia w tej instytucji. Dla określenia ich wartości posłużono się danymi ze sprawozdań finansowych NIK. W roku 2015 w analizie wykonania budżetu państwa odnotowano 46 174 zatrudnionych (189 osób więcej niż w 2016 roku).
Przeciętne zatrudnienie w ZUS  w 2015 i 2016 roku
    
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych NIK
W 2016 roku przeciętne wynagrodzenie brutto na pełny etat wynosiło 4 065 PLN i było wyższe niż w roku poprzednim o 265 PLN. 
Przeciętne wynagrodzenie w ZUS
w 2015 i 2016 roku na pełny etat (brutto, PLN)
    
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych NIK
Przeciętne roczne wydatki na wynagrodzenia w roku 2016 były wyższe o kwotę 137 368 tys. PLN w porównaniu z rokiem 2015, gdzie wynosiły 2 105 621 tys.  PLN.
Przeciętne roczne wydatki na wynagrodzenia
w ZUS w 2015 i 2016 roku (w tys. PLN)
    
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych NIK
Przeciętna pensja ogółem w 2016 roku wyniosła 4 065 PLN (co daje ostatni wynik pod względem wysokości zarobków na tle pozostałych badanych instytucji). Jednak w jej obrębie zróżnicowanie płac jest duże. Najmniej zarabiali pracownicy oddziałów - 3 909 PLN brutto. W centrali było to już o 2 518 PLN więcej. Odrębną kategorię stanowią wynagrodzenia orzecznictwa lekarskiego i zarządu ZUS. W pierwszym przypadku przeciętne wynagrodzenia wyniosły 8 284 PLN brutto, a w drugim 20 715 PLN	brutto.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenia w różnych placówkach
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2016 roku (brutto, PLN)
    
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych NIK
 
Podsumowanie
Wielu z nas porusza temat kolejnych podwyżek czy zmian dotyczących finansów w instytucjach państwowych. Patrząc na organy administracyjne przez pryzmat wynagrodzeń widać, iż na przestrzeni lat płace są coraz wyższe. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w instytucjach państwowych wahało się od 4 065 do 12 074 PLN na pełny etat w roku 2016. W 2015 roku był to przedział od 3 626 do 11 386 PLN. W roku 2016 odnotowano wzrost przeciętnego wynagrodzenia w porównaniu do 2015 roku, w tym najwyższy w Krajowym Biurze Wyborczym (19,6%), Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (15,8%), Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji (12,5%), Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (11,5%) i Agencji Nieruchomości Rolnych (10,0%).
Wyjaśnienie terminów użytych w artykule
        
 
  | 
   skrót 
   | 
  
   pełna nazwa instytucji 
   | 
 
 
  | 
   SN 
   | 
  
   Sąd Najwyższy 
   | 
 
 
  | 
   TK 
   | 
  
   Trybunał Konstytucyjny 
   | 
 
 
  | 
   KPRP 
   | 
  
   Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej 
   | 
 
 
  | 
   NSA 
   | 
  
   Naczelny Sąd Administracyjny 
   | 
 
 
  | 
   KNF 
   | 
  
   Komisja Nadzoru Finansowego 
   | 
 
 
  | 
   KS (Kancelaria Sejmu) 
   | 
  
   Kancelaria Sejmu 
   | 
 
 
  | 
   RCL 
   | 
  
   Rządowe Centrum Legislacji 
   | 
 
 
  | 
   KS (Kancelaria Senatu) 
   | 
  
   Kancelaria Senatu 
   | 
 
 
  | 
   KPRM 
   | 
  
   Kancelaria Prezesa Rady Ministrów 
   | 
 
 
  | 
   PGSP 
   | 
  
   Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa 
   | 
 
 
  | 
   ANR 
   | 
  
   Agencje Nieruchomości Rolnych 
   | 
 
 
  | 
   UZP 
   | 
  
   Urząd Zamówień Publicznych 
   | 
 
 
  | 
   URE 
   | 
  
   Urząd Regulacji Energetyki 
   | 
 
 
  | 
   WUG 
   | 
  
   Wyższy Urząd Górniczy 
   | 
 
 
  | 
   RPO 
   | 
  
   Rzecznik Praw Obywatelskich 
   | 
 
 
  | 
   KRS 
   | 
  
   Krajowa Rada Sądownictwa 
   | 
 
 
  | 
   GIODO 
   | 
  
   Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych 
   | 
 
 
  | 
   KRRiT 
   | 
  
   Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji 
   | 
 
 
  | 
   RF 
   | 
  
   Rzecznik Finansowy 
   | 
 
 
  | 
   UKE 
   | 
  
   Urząd Komunikacji Elektronicznej 
   | 
 
 
  | 
   PIP 
   | 
  
   Państwowa Inspekcja Pracy 
   | 
 
 
  | 
   UPRP 
   | 
  
   Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej 
   | 
 
 
  | 
   PAA 
   | 
  
   Państwowa Agencja Atomistyki 
   | 
 
 
  | 
   UOiK 
   | 
  
   Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów 
   | 
 
 
  | 
   RPP 
   | 
  
   Rzecznik Praw Pacjenta 
   | 
 
 
  | 
   UTK 
   | 
  
   Urząd Transportu Kolejowego 
   | 
 
 
  | 
   IPN 
   | 
  
   Instytut Pamięci Narodowej 
   | 
 
 
  | 
   RPD 
   | 
  
   Rzecznik Praw Dziecka 
   | 
 
 
  | 
   UdSKiOR 
   | 
  
   Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych 
   | 
 
 
  | 
   KBW 
   | 
  
   Krajowe Biuro Wyborcze 
   | 
 
 
  | 
   PKN 
   | 
  
   Polski Komitet Normalizacyjny 
   | 
 
 
  | 
   RIO 
   | 
  
   Regionalne Izby Obrachunkowe 
   | 
 
 
  | 
   GUM 
   | 
  
   Główny Urząd Miar 
   | 
 
 
  | 
   ARNiR 
   | 
  
   Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 
   | 
 
 
  | 
   GUS 
   | 
  
   Główny Urząd Statystyczny 
   | 
 
 
  | 
   ZUS 
   | 
  
   Zakład Ubezpieczeń Społecznych 
   | 
 
 
  | 
   KRUS 
   | 
  
   Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego 
   | 
 
 
 
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych NIK