Ochrona wynagrodzenia zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych w egzekucji

Obecny art. 833 k.p.c. przewiduje, że do osób zatrudnionych na tzw. „śmieciówkach” zastosowanie może znaleźć art. 87 i 871 kodeksu pracy jeśli spełnione zostaną łącznie trzy warunki:

• otrzymywane wynagrodzenie jest świadczeniem powtarzającym się;


• wynagrodzenie zapewnia dłużnikowi utrzymanie albo stanowi jedyne źródło dochodu;


• dłużnik jest osobą fizyczną.

W praktyce, z nowego unormowania może skorzystać wiele osób zatrudnionych na podstawie umów zlecenia czy umów o świadczenie usług na dłuższy okres czasu, czy na czas nieokreślony, którzy wykonują swoje obowiązki i regularnie pobierają za nie wynagrodzenie, a wynagrodzenie to stanowi dla tych osób źródło utrzymania.

Rozciągnięcie zastosowania art. 833 k.p.c. na umowy cywilnoprawne, oznacza, że poczynając od stycznia tego roku ograniczenie wysokości potrąceń dokonywanych z wynagrodzenia będzie miało miejsce w wysokości przewidzianej w art. 87 i 871 k.p. Potrącenia na poczet świadczeń alimentacyjnych nie będą mogły przekroczyć 3/5 wysokości wynagrodzenia, a na poczet innych egzekwowanych należności takich jak np. niezapłacone faktury, rachunki - 1/2 wynagrodzenia. Dodatkowo w razie egzekucji należności innych niż świadczenia alimentacyjne wolna od potrąceń pozostanie część wynagrodzenia w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obliczona zgodnie ze wzorem wskazanym w art. 871 k.p.
W związku w nowelizacją kontrowersje budzi przesłanka powtarzalności świadczeń. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy intencją ustawodawcy było objęcie zakresem zmian wszystkich umów cywilnoprawnych, tymczasem wprowadzając przesłankę powtarzalności świadczeń problematyczne może być zastosowanie przepisu do zatrudnionych na podstawie umów o dzieło. Praktycy wskazują na fakt, iż zazwyczaj umowy o dzieło dotyczą świadczeń jednorazowych, a wynagrodzenie nie ma charakteru powtarzalnego i jest wypłacane po wykonaniu dzieła lub zakończeniu któregoś z etapów jego realizacji. To, jaka będzie ostateczna wykładnia przepisu w kontekście przesłanki powtarzalności zależeć będzie teraz od orzecznictwa sądowego.