Patrząc na jedną wartość średnią dla całej Polski możemy dostrzec pewne problemy. Po pierwsze średnia jest zaburzana przez wartości skrajne i ok. 70% Polaków zarabia poniżej średniej. Jako że nie jest to temat tego artykułu zainteresowanych odsyłamy
TUTAJ.
Z punktu widzenia tego tekstu ważniejszy jest drugi problem: uśrednienie wynagrodzenia dla całego kraju opisuje przeciętnego pracującego obywatela, czyli… nikogo. Bo ten „nikt” mieszka przeciętnie we wszystkich województwach, pracuje na wszystkich szczeblach zarządzania i na wszystkich stanowiskach (w sektorze przedsiębiorstw). Tą myśl trzeba połączyć z bardzo zasadną obserwacją, że koszty życia w mieście i na wsi są znacząco różne przez co różnić się muszą również płace. Czy niedoskonałość średniej krajowej to istotny problem? Na pewno, według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021 w Polsce 60% osób mieszka w miastach, a 40% na wsi. W obu przypadkach mówimy więc o bardzo licznych grupach osób, których wrzucenie do jednego worka powoduje utrudnienia a rzetelnej odpowiedzi na pytanie: ile powinienem zarabiać.
Być może warto więc publikować „średnią miastową wynagrodzenia”? Tu jednak przez analogie dojdziemy do tego, że w przypadku miast również możemy mówić o dużych i małych aglomeracjach. GUS jednak przychodzi nam z pomocą publikując dane o przeciętnym wynagrodzeniu w konkretnych miastach. Poniżej przygotowaliśmy dla Państwa zestawienie w oparciu o takie dane.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w wybranych miastach w Polsce (w PLN, dane dla kwietnia 2023)
miasto
|
wynagrodzenie całkowite
brutto
|
procent
średniej krajowej
|
Kraków
|
9 430
|
127%
|
Warszawa
|
9 169
|
123%
|
Gdańsk
|
8 992
|
121%
|
Katowice
|
8 837
|
119%
|
Wrocław
|
8 060
|
108%
|
Poznań
|
8 039
|
108%
|
Szczecin
|
7 452
|
100%
|
Rzeszów
|
7 206
|
97%
|
Olsztyn
|
7 069
|
95%
|
Opole
|
7 001
|
94%
|
Toruń
|
6 770
|
91%
|
Zielona Góra
|
6 748
|
91%
|
Bydgoszcz
|
6 724
|
90%
|
Lublin
|
6 719
|
90%
|
Łódź
|
6 719
|
90%
|
Białystok
|
6 016
|
81%
|
Gorzów Wielkopolski
|
5 973
|
80%
|
Kielce
|
5 874
|
79%
|
cała Polska
|
7 431
|
100%
|
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS (https://statystykamiast.stat.gov.pl/ dane za 04.2023)
Pewnym zaskoczeniem jest to, że liderem w powyższym zestawieniu jest Kraków, a nie Warszawa. Należy jednak poprawnie interpretować te dane. Nie znaczy to, że na tym samym stanowisku w Krakowie zarabia się więcej niż w Warszawie. Znaczy to, że przeciętny pracownik (ten nieistniejący, zatrudniony na wszystkich stanowiskach na raz) zarabia więcej w Krakowie. Różnicę wyjaśnia to, że w Krakowie procentowo rzecz biorąc zlokalizowane jest więcej wysoko płatnych stanowisk aniżeli w Warszawie.
Dysproporcje płac w zależności od miejsca pracy potwierdza również prowadzone przez Sedlak
& Sedlak Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń. Dane prezentuje poniższe zestawienie.
Wysokości wynagrodzenia całkowitego osób pracujących w miejscowościach różnej wielkości (brutto w PLN)
wielkość miejscowości zatrudnienia (mieszkańców)
|
wszystkie stanowiska
|
pracownicy szeregowi
|
specjaliści
|
kierownik małego zespołu
(2-10 os.)
|
dyrektorzy
|
2 499 lub mniej
|
6 148
|
4 665
|
5 789
|
8 496
|
14 319
|
2 500–4 999
|
6 639
|
4 764
|
6 050
|
7 634
|
BD
|
5 000–9 999
|
6 383
|
4 630
|
5 829
|
7 961
|
14 360
|
10 000–19 999
|
6 335
|
4 636
|
5 855
|
8 237
|
14 448
|
20 000–39 999
|
6 568
|
4 692
|
6 012
|
8 833
|
14 391
|
40 000–99 999
|
6 521
|
4 728
|
5 996
|
8 318
|
15 038
|
100 000–199 999
|
7 247
|
4 899
|
6 507
|
8 958
|
16 322
|
200 000–499 999
|
7 782
|
4 984
|
7 062
|
9 543
|
18 132
|
500 000–999 999
|
8 583
|
5 291
|
7 681
|
10 934
|
19 106
|
1 000 000 i więcej
|
9 887
|
5 665
|
8 338
|
12 642
|
22 352
|
liczebność kategorii
|
110 503
|
20 327
|
33 336
|
9 635
|
3 616
|
Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2022 roku
Rozkład wysokości wynagrodzenia całkowitego osób pracujących w miejscowościach różnej wielkości w ujęciu procentowym
|
procent wynagrodzenia w
stosunku do średniej z całej kategorii
|
wielkość miejscowości zatrudnienia (mieszkańców)
|
wszystkie stanowiska
|
pracownicy szeregowi
|
specjaliści
|
kierownik małego zespołu
(2-10 os)
|
dyrektorzy
|
2 499 lub mniej
|
77%
|
93%
|
81%
|
84%
|
78%
|
2 500–4 999
|
83%
|
95%
|
85%
|
75%
|
BD
|
5 000–9 999
|
80%
|
93%
|
82%
|
78%
|
78%
|
10 000–19 999
|
80%
|
93%
|
82%
|
81%
|
79%
|
20 000–39 999
|
83%
|
94%
|
84%
|
87%
|
78%
|
40 000–99 999
|
82%
|
95%
|
84%
|
82%
|
82%
|
100 000–199 999
|
91%
|
98%
|
91%
|
88%
|
89%
|
200 000–499 999
|
98%
|
100%
|
99%
|
94%
|
99%
|
500 000–999 999
|
108%
|
106%
|
107%
|
108%
|
104%
|
1 000 000 i więcej
|
124%
|
113%
|
117%
|
125%
|
122%
|
liczebność kategorii
|
110 503
|
20 327
|
33 336
|
9 635
|
3 616
|
Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2022 roku
Jak wynika z powyższej tabeli, wielkość miasta, w którym pracujemy ma związek z zarobkami. Najmniejsze zróżnicowanie widać na stanowiskach szeregowych, największe na menedżerskich. Wyjaśnia to m.in. fakt, że płaca minimalna po pierwsze ustalana na jednym poziomie dla całego kraju i niezależnie od wielkości miejscowości tak samo ogranicza najniższą możliwą płacę a po drugie dotyczy ona zwykle właśnie pracowników szeregowych.
Warto wskazać, że dane publikowane przez GUS są zbieżne z realizowanym przez nas badaniem OBW. Ewentualne różnice pomiędzy danymi w tabelach 1 i 2 wynikają z faktu, iż wielkość miejscowości nie jest jedynym czynnikiem determinującym wysokość wynagrodzenia. Jest nim również np. województwo. Dodatkowo badanie OBW jest nastawione na pracowników o wyższych niż przeciętne kwalifikacjach.