Czy system premiowania stosowany w firmie wpływa na zwiększenie motywacji do pracy?

Ogólnopolskie Wynagrodzeń

USA: mediany wynagrodzeń pracowników w różnym wieku

20 lat 20 000

30 lat 40 000

40 lat 50 000

50 lat 51 000

60 lat 53 000

* rocznie w USD

Stefa premium

Sprawdź co zyskasz wykupując pełny dostęp do naszego portalu

Sprawdź, ile zarabia:

Kasjer bankowy 4720 PLN
Planista produkcji 8350 PLN
Mechanik ciągników 5030 PLN
Specjalista ds. HR 5610 PLN
Spawacz 5800 PLN
Drukarz offsetowy 5950 PLN
Rewident 7410 PLN
Asystent prokuratora 5500 PLN
Szlifierz CNC 5940 PLN
Projektant grafiki 6010 PLN
Ogólnopolskie badanie satysfakcji z pracy

Zajmujesz się zawodowo wynagrodzeniami?
Zapraszamy Cię do strefy przeznaczonej dla profesjonalistów.

Perki - dodatki do podstawowego uposażenia (pensji).

pozwala na porównanie 43 wskaźników w następujących obszarach

RPSS wiosna/lato 2024 - artykuły
Artykuły

Premie dostaje mniej niż połowa polskich pracowników

07.07.2014 Andrzej Kuczara
W artykule poruszono tematykę premii oraz benefitów na podstawie badania OBW z 2013 roku. Premię otrzymywał tylko co drugi badany pracownik, z benefitów korzystało 61% zatrudnionych. Mediana premii kobiet wynosiła 700 PLN była niższa od mediany premii mężczyzn o 300 PLN. Opisano kształtowanie się bonusu finansowego w zależności od wieku. Najwięcej otrzymywały osoby w mające od 31 do 50 lat - mediana premii tej grupy wiekowej wynosiła 1 000 PLN. Określono udział premii w wynagrodzeniu całkowitym z podziałem na branże oraz przedstawiono najczęściej oferowane świadczenia pozapłacowe.
Po raz jedenasty przedstawiamy Państwu podsumowanie Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń (OBW). W 2013 roku uczestniczyło w nim 122 499 respondentów, co sprawia, że jest to największe pozarządowe badanie płac w Polsce. OBW jest jedynym badaniem, które zawiera dane z ponad 25 000 firm i dostarcza informacje o płacach na ponad 600 stanowiskach. Przedstawienie Państwu tak obszernych danych o wynagrodzeniach było możliwe dzięki współpracy z czołowymi portalami internetowymi: interia.pl, gazetapraca.pl i wp.pl.

Jak co roku przypominamy, że w naszym badaniu dominują osoby młode (61% ma nie więcej niż 35 lat), z wykształceniem wyższym (72,2%), pracujące w miastach powyżej 200 000 mieszkańców (65,2%). Dodatkowo nasi respondenci zajmują co najmniej specjalistyczne stanowiska (73,4%) co sprawia, że ich wynagrodzenia są wyższe niż większości Polaków.

Przypominamy również, że prezentując stawki płac posługujemy się głównie medianą, gdyż miara ta lepiej niż średnia charakteryzuje badaną populację. Z badań GUS wynika bowiem, iż 2/3 Polaków zarabia poniżej średniej, co może być przyczyną błędów interpretacyjnych. Natomiast mediana jest wartością dzielącą badaną populację na pół.

Ze względów metodologicznych w obliczeniach końcowych uwzględniliśmy dane 108 184 osób.

Wszystkie przedstawione stawki stanowią wynagrodzenie całkowite brutto wyrażone w PLN, o ile w tekście nie przedstawiono inaczej.

Premii nie otrzymała ponad połowa polskich pracowników


Ponad połowa zatrudnionych na etacie w ostatnim roku nie otrzymała żadnej premii – wynika z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń, przeprowadzonego przez firmę Sedlak & Sedlak. Częściej niż premie pieniężne zatrudnieni otrzymywali benefity, takie jak: opieka medyczna, służbowy laptop lub ryczałt na paliwo. Z benefitów korzystało w ubiegłym roku 61% ankietowanych.

Kobiety otrzymują niższe premie


W kwestionariuszu Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń poprosiliśmy o podanie przybliżonej średniej miesięcznej wartości premii i innych dodatków finansowych brutto za ostatni rok. Tabela poniżej prezentuje zebrane przez nas wyniki.

Premie kobiet i mężczyzn

kategoria

odsetek osób otrzymujących premie

dolny kwartyl

mediana

górny kwartyl

ogółem

47%

350

1 000

2 500

mężczyźni

50%

400

1 000

3 000

kobiety

43%

300

700

2 000

Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2013 roku



Okazuje się, że połowa mężczyzn, spośród tych, którzy jakiekolwiek premie otrzymywali, dostawała co najmniej 1 000 PLN miesięcznie, czyli o 300 PLN więcej niż kobiety. Panie rzadziej też były w ogóle wynagradzane premiowo – tylko w 43% wobec 50% mężczyzn.

Premie osób w różnym wieku


Nieco ponad jedna trzecia osób w wieku 18-25 lat otrzymywała premie. Mediana wysokości premii w tej grupie wiekowej wynosiła 500 PLN. W przypadku osób młodych szanse na wysoką premię były mniejsze. Działo się tak dlatego, że ten rodzaj wynagrodzenia najczęściej zależał od wyników pracy lub wiązał się z wyższą odpowiedzialnością. Wraz z rozwojem kariery i wzrostem kompetencji osoby premiowane za efekt mogły zarobić więcej: przykładowo, połowa osób w wieku 36-40 lat otrzymywała poza płacą zasadniczą do 1 000 PLN. Zarówno wysokość premii, jak i odsetek osób, które ją otrzymywały, malały wśród osób, które przekroczyły 50. rok życia. Jedną z przyczyn mogła być swego rodzaju stabilizacja lub nawet stagnacja w tej grupie wiekowej.

Wysokość premii i odsetek osób ją otrzymujących

Wykres

Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2013 roku



Premie kierowników i specjalistów


Mediana premii pracowników szeregowych wyniosła 431 PLN, niemal dwa razy wyższa była w przypadku specjalistów (800PLN), a kierownicy otrzymywali przeciętnie już 1 300 PLN.

Premie na różnych szczeblach zarządzania

Wykres

Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2013 roku



Zgodnie z praktykami ustalania wysokości wynagrodzenia zmiennego, udział premii w wynagrodzeniu całkowitym rośnie wraz ze wzrostem wpływu pracownika na wyniki firmy. Przykładowo, działania pracowników szeregowych nie oddziałują na przedsiębiorstwo tak mocno, jak decyzje kierowników bądź dyrektorów. . Stąd zatrudnieni na niższych szczeblach nie tylko uzyskują niższą premię, ale także jej zakres jest mocno ograniczony (maksymalne stawki premii są niższe). Warto zwrócić uwagę na górne kwartyle, zaznaczone zielonym trójkątem na wykresie. Wraz z awansem pracownika wartość kwartyli coraz bardziej odbiega od mediany. Na przykład połowa spośród specjalistów otrzymujących premie uzyskuje do 800 PLN, natomiast jedna czwarta z nich do 2 000 PLN. Z kolei na stanowisku dyrektora mediana premii wynosi 3 500 PLN, a górny kwartyl aż 10 000 PLN.

O tym, jak skutecznie premiować, przeczytasz tutaj.

Wysokość premii w różnych branżach


Aby sprawdzić, w której branży premie odgrywają największą rolę, podzieliliśmy wartość otrzymanego dodatku przez wynagrodzenie całkowite. Przykładowo, jeżeli pracownik otrzymał 5 000 PLN wynagrodzenia całkowitego, w tym 1 000 PLN premii, oznacza to, że udział premii w stosunku do wynagrodzenia całkowitego wynosi 20%. Uzyskane w ten sposób wartości przedstawia poniższa tabela.

Udział premii w wynagrodzeniu całkowitym wg branż

branża

dolny kwartyl

mediana

górny kwartyl

budownictwo

10%

20%

42%

handel

10%

20%

38%

media, wydawnictwa, reklama, PR

9%

20%

38%

rolnictwo

10%

20%

42%

ubezpieczenia

11%

20%

39%

bankowość

10%

19%

40%

usługi dla biznesu

9%

18%

38%

ochrona środowiska

9%

18%

39%

energetyka

10%

18%

39%

nauka, szkolnictwo

9%

18%

38%

telekomunikacja

9%

18%

40%

usługi dla ludności

9%

17%

36%

przemysł lekki

9%

17%

35%

technologie informatyczne

8%

17%

37%

transport i logistyka

9%

17%

38%

ciepłownictwo

9%

17%

35%

służba zdrowia

8%

16%

33%

przemysł ciężki

8%

16%

33%

organizacje pozarządowe

8%

16%

37%

sektor publiczny

8%

15%

33%

kultura i sztuka

8%

14%

31%

Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2013 roku



Do branż, w których udział premii jest najbardziej znaczący, zaliczamy m. in. budownictwo, handel, ubezpieczenia oraz bankowość. Dla połowy pracowników w tych branżach premia stanowi do 20% wynagrodzenia całkowitego. W handlu, ubezpieczeniach czy bankowości kluczową rolę odgrywa kontakt z klientem. Indywidualne cechy pracownika są tutaj decydujące, kładzie się nacisk na wynik sprzedaży. Jedną z metod motywowania takich pracowników jest budowa szerokiej skali premiowania. Polega ona na uzależnieniu wysokości premii od szeregu czynników. Pozwala to mobilizować pracowników do zwiększenia wysiłku i uzyskiwania lepszych wyników sprzedaży . Wysoki udział premii w wynagrodzeniu całkowitym budowlańców wynika natomiast ze specyfiki umów kontraktowych, zawieranych z odbiorcami usług w tej branży. Ze względu na to, że kontrakty budowlane zawierają zwykle klauzule nakładające na wykonawcę wysokie kary za każdy dzień spóźnienia, firmom opłaca się dodatkowe motywowanie pracowników, żeby oddać inwestycję na czas. Częstą praktyką w budownictwie jest więc premiowanie zespołu za terminowe i bezusterkowe wykonanie robót.

O tym, jak wiązać premie z wynikami pracy, przeczytasz tutaj.

Pamiętajmy, że premia jest częścią zmienną wynagrodzenia. Jej wartość często jest powiązana wysokością wynagrodzenia podstawowego – powiązanie to jest silne zwłaszcza w krajach europejskich. Natomiast w USA kwoty dodatków finansowych są znacznie wyższe i często przekraczają 100% wynagrodzenia podstawowego (zwłaszcza na wyższych szczeblach zarządzania).

Benefity, czyli pieniądze to nie wszystko


Świadczenia pozapłacowe zyskują w ostatnim czasie na znaczeniu. Składa się na to wiele przyczyn, jedną z nich jest chęć znalezienia sposobu na tańsze, acz skuteczne motywowanie pracowników i silniejsze związanie ich z firmą. Pracodawca ma możliwość zamówienia różnych usług hurtem, obniżając ich koszt. Pracownicy z kolei chętnie korzystają z takich świadczeń jak prywatna opieka medyczna czy zakup karnetu sportowego.

Dowiedz się więcej o znaczeniu benefitów.

Z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń wynika, że 61% ankietowanych korzysta co najmniej z jednego benefitu. Szczegóły przedstawia poniższy wykres.

Najczęściej otrzymywane benefity

Wykres

Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2013 roku



Najpopularniejszymi benefitami są: telefon komórkowy, komputer przenośny, prywatna opieka medyczna oraz karnety sportowe. Najmniej pracowników otrzymuje dofinansowanie prywatnej szkoły dla dzieci, członkostwo w prywatnych klubach czy udziały w zysku firmy (w dowolnej formie).

Linki:
Czym jest premia doraźna?
Premie w firmach produkcyjnych
Strategie benefitów w 2010 roku

Terminy użyte w artykule:

mediana – wartość dzieląca wszystkie dane na pół; lepiej niż średnia oddaje tendencję centralną wyników, jako że średnia może być zaburzona przez wyniki skrajne. Poniżej i powyżej mediany znajduje się dokładnie po 50% danych. Innymi słowy, jeżeli mediana wynosi 2 000 PLN, to znaczy, że wynagrodzenie połowy osób w danej grupie jest niższe, a połowy wyższe o 2 000 PLN.

dolny kwartyl – wartość, poniżej której mieści się 25% danych. Innymi słowy, jeżeli dolny kwartyl wynosi 1 500 PLN, to wynagrodzenie 1/4 osób w danej grupie są niższe, a 3/4 osób wyższe od 1 500 PLN.

górny kwartyl - wartość, powyżej której mieści się 25% danych. Innymi słowy, jeżeli górny kwartyl wynosi 2 500 PLN, to wynagrodzenie 3/4 osób w danej grupie jest niższe, a 1/4 osób wyższe od 2 500 PLN.

premia - jest dodatkowym wynagrodzeniem pracownika, uzależnionym od wielu czynników, np. od efektów jego pracy. Dzielimy je na regulaminowe, wynikające z wewnętrznych ustaleń organizacji, oraz uznaniowe, mającą formę nagrody.

wynagrodzenie całkowite – Łączna wartość wynagrodzenia podstawowego i dodatków otrzymywanych przez pracownika.


Bibliografia
  • Wynagrodzenia.pl, słownik wynagrodzeń, http://wynagrodzenia.pl/slownik_1.php/wpis.188
  • Tajniki HR, praca zbiorowa pod red. K. Sedlaka
Andrzej Kuczara
Przypominamy, że zgodnie z pkt 2.6 - 2.7 regulaminu kopiowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie tekstów oraz danych portalu w innych celach niż do użytku osobistego wymaga pisemnej zgody redakcji.
Raporty giełdowe 2023 - rady nadzorcze - artykuły
Wynagrodzenie brutto - ile to jest netto?

Wszystkie podane w artykule stawki wynagrodzeń są kwotami brutto. Zawierają potrącane od pensji składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Kalkulator brutto - netto pozwala na szybkie przeliczenie podanych stawek na pensję, którą pracownik otrzyma "na rękę".

Raporty giełdowe 2023 - rady nadzorcze - artykuły