Ukraina to drugi co do wielkości kraj europejski pod względem wielkości zajmowanego terytorium. Według danych Państwowego Komitetu Statystycznego Ukrainy zamieszkuje go ok. 42,8 mln osób. Od kilkunastu lat liczba ludności z roku na rok zmniejsza się za sprawą ujemnego przyrostu naturalnego.
Od 1996 roku walutą obowiązującą w tym kraju jest hrywna ukraińska (UAH). Według kursu Narodowego Banku Polskiego 1 UAH można kupić za 0,13 PLN i sprzedać za 0,14 PLN (stan na 9 listopada 2018 roku). Zgodnie z informacją Państwowej Służby Statystycznej, poziom inflacji na Ukrainie w 2015 roku wynosił 43,3 %, w 2016 zmalał do poziomu 12,4%. W 2017 roku wskaźnik inflacji spadł poniżej 10%. Od tamtego momentu jego wartość zmienia się, ale nie przekracza 10%.
Cudzoziemcy w Polsce
Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, 541 tys. cudzoziemców w Polsce płaci składki na ubezpieczenia społeczne. Około 403 tys. z nich to Ukraińcy, którzy stanowią 74% wszystkich zagranicznych płatników. Zgodnie z danymi Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, liczba oświadczeń o chęci powierzenia pracy Ukraińcom w Polsce od 2013 roku stale rośnie. W 2016 zarejestrowano 1,263 mln tego typu oświadczeń, a w I połowie 2017 już ponad 900 tys. Dodatkowo rośnie liczba wydawanych zezwoleń na pracę w naszym kraju dla obywateli zza wschodniej granicy. W 2016 roku 106 tys. Ukraińców uzyskało pozwolenie na pracę w Polsce. Było to ponad dwukrotnie więcej niż w roku poprzednim.
Liczba zarejestrowanych oświadczeń i wydanych zezwoleń na pracę dla obywateli Ukrainy w Polsce w okresie 2010 – I połowa 2017 roku (w tys. osób)
Źródło: opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Płaca minimalna
Obecnie płaca minimalna na Ukrainie wynosi 3 723 UAH, co odpowiada wartości ok. 443 PLN brutto. Aktualne wynagrodzenie minimalne obowiązujące na Ukrainie jest ponad 4 razy niższe niż w Polsce (2 100 PLN brutto). W ubiegłym roku wysokość pensji minimalnej osiągnęła wartość 3 200 UAH. Minimalne wynagrodzenie obowiązujące w 2017 roku było ponad trzy razy wyższe niż 10 lat wcześniej - w 2007 roku. Płaca minimalna na Ukrainie w ciągu ostatniej dekady rosła. Obecnie osiąga najwyższą wartość – 3 723 UAH brutto.
Wysokość płacy minimalnej na Ukrainie w latach 2007 – 2017 (w UAH brutto)
Źródło: opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych pensia.ua
Średnie miesięczne wynagrodzenie
Mapa 1. przedstawia średnie miesięczne wynagrodzenie całkowite w wybranych obwodach Ukrainy w 2017 roku, przeliczone na złotówki wg średniego kursu UAH w 2017 roku. 1 UAH = 0,1343 PLN. Z danych Urzędu Statystycznego Ukrainy wynika, że najwyższe średnie miesięczne wynagrodzenie całkowite występowało w rejonie głównego ośrodka przemysłowego w Donieckim Zagłębiu Węglowym i wynosi ok. 1 043 PLN brutto (7 764 UAH). Wysokie średnie miesięczne pensje występują także w obwodach sąsiadujących z obwodem donieckim – dniepropetrowskim (ok. 932 PLN) oraz zaporoskim (ok. 922 PLN). Natomiast najniższe przeciętne zarobki osiągają mieszkańcy obwodu tarnopolskiego. Średnia pensja dla tego regionu to ok. 746 PLN brutto (5 554 UAH).
Średnie miesięczne wynagrodzenia całkowite w wybranych obwodach Ukrainy w 2017 roku (w PLN brutto)
Źródło: opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych Urzędu Statystycznego Ukrainy
Z danych Urzędu Statystycznego Ukrainy wynika, że najlepiej opłacanymi pracownikami na Ukrainie w 2016 roku były osoby, które pracowały w branżach finansowej i ubezpieczeniowej. Ich przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosiło ok. 1 672 PLN brutto, przeliczone wg średniego kursu UAH w 2016 roku. 1 UAH = 0,1635 PLN. Osoby pracujące w tych branżach w Polsce zarabiały średnio o 322% więcej niż pracownicy na Ukrainie. Z kolei najsłabiej wynagradzaną działalnością za naszą wschodnią granicą w 2016 roku była ochrona zdrowia i pomoc społeczna. Średnie miesięczne wynagrodzenie w tym rodzaju działalności wynosiło ok. 556 PLN.
Porównanie średniego miesięcznego wynagrodzenia w wybranych rodzajach działalności społeczno-gospodarczej w 2016 roku (w PLN brutto)
klasyfikacja
PKD
|
Ukraina
|
Polska
|
o ile % więcej
|
budownictwo
|
774
|
4 525
|
485%
|
handel,
naprawa pojazdów samochodowych
|
950
|
3 899
|
310%
|
informacja
i komunikacja
|
1 558
|
7 573
|
386%
|
działalność
finansowa
i ubezpieczeniowa
|
1 672
|
7 061
|
322%
|
edukacja
|
616
|
4 197
|
581%
|
ochrona
zdrowia i pomoc społeczna
|
556
|
3 820
|
587%
|
obsługa
rynku nieruchomości
|
785
|
4 566
|
482%
|
transport
i gospodarka magazynowa
|
950
|
3 962
|
317%
|
Źródło: opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych Urzędu Statystycznego Ukrainy i GUS
Koszty życia
Tabela 2. przedstawia porównanie cen wybranych artykułów na Ukrainie i w Polsce. Po przeanalizowaniu średnich wynagrodzeń za wschodnią granicą można się spodziewać, że koszty życia będą również kilkukrotnie niższe, jednak nie we wszystkich przypadkach. Przykładowo, cena kilograma jabłek w Polsce jest jedynie o 6,5% wyższa niż na Ukrainie. Różnica w kosztach utrzymania samochodu w naszym kraju, a na wschodzie również jest niewielka – koszt 1 litra benzyny to kolejno 4,91 PLN i 4,08 PLN.
Z drugiej strony, czynsz za mieszkanie z 1 sypialnią w centrum miasta jaki musimy zapłacić w Polsce jest o ponad 1 200% wyższy niż na Ukrainie. Comiesięczne rachunki za utrzymanie mieszkania są również znacząco wyższe, bo Polacy za media płacą prawie 2 razy tyle co Ukraińcy.
Porównanie cen wybranych artykułów na Ukrainie i w Polsce w 2018 roku (w PLN brutto)
produkt
|
Ukraina
|
Polska
|
o ile % drożej
|
|
jajka (12 sztuk)
|
4,11
|
7,61
|
85%
|
bochenek chleba (500 g)
|
1,45
|
2,77
|
91%
|
jabłka (1 kg)
|
2,76
|
2,94
|
6,5%
|
ziemniaki (1 kg)
|
1,11
|
1,75
|
58%
|
papierosy (20 sztuk,
Marlboro)
|
4,67
|
15,5
|
232%
|
benzyna (1 litr)
|
4,08
|
4,91
|
20%
|
bilet autobusowy
(transport lokalny)
|
0,81
|
3,2
|
295%
|
bilet do kina
(dla 1 osoby dorosłej)
|
12,17
|
25
|
105%
|
media (prąd, ogrzewanie,
woda, śmieci) na 85m2 mieszkania
|
329,42
|
627,63
|
90,5%
|
czynsz za miesiąc
(mieszkanie z 1. sypialnią w centrum miasta)
|
134,39
|
1 771,06
|
1218%
|
Źródło: opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie numbeo.com
Rosnąca z roku na rok liczba obywateli Ukrainy w naszym kraju wskazuje na to, że wysokie koszty utrzymania nie odstraszają cudzoziemców przed przeprowadzką do Polski. Ponadto przytoczone powyżej analizy dowodzą, że wyższe wynagrodzenia rekompensują drogie koszty najmu nieruchomości czy wysokie ceny niektórych produktów. Z tego powodu Polska staje się atrakcyjnym celem emigracji zarobkowej dla przybywających zza wschodniej granicy Ukraińców.