Jak zostać urzędnikiem?
Obecnie w Komisji Europejskiej pracuje ponad 33 tys. osób. To niemal małe państwo – niewiele więcej obywateli liczy na przykład Księstwo Lichtensteinu. Urzędników do Komisji Europejskiej, tak, jak do wielu innych instytucji unijnych, wybiera się w otwartych konkursach organizowanych przez Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO). Konkursy sprawdzają wiedzę merytoryczną kandydatów i ich umiejętności zawodowe. Proces selekcji trwa od 5 do 9 miesięcy od publikacji ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym oraz na stronie EPSO. Odrębnie organizowane są również konkursy mające na celu obsadzenie stanowisk kierowniczych średniego i wyższego szczebla.
Kto jest kim w KE?
Urzędników można podzielić według tzw. grup zaszeregowania na administratorów (AD), asystentów (AST) oraz sekretarki i pozostałych pracowników biurowych (AST/SC).
Grupę najniższą rangą stanowią pracownicy biurowi i sekretarki. Ich wynagrodzenie zasadnicze mieści się w przedziale od 2 654 do 5 568 EUR. Jeśli chcą awansować na wyższe szczeble (7. grupa w tabeli 1.)[PRZYPIS]Tabela 2.[/PRZYPIS], muszą przejść tzw. procedury certyfikacji – złożone szkolenie zakończone egzaminami. Wtedy pracownik biurowy staje się asystentem i zaczyna od kwoty 5 568 EUR, by po 12 latach zarabiać 11 681 EUR.
Podstawa na początku ponad dwa razy wyższa niż mediana zarobków w Polsce
Urzędnicy, którzy dopiero zaczęli pracę, zarabiają od 2 654 EUR do 3 003 EUR kwoty podstawowej. Po dwóch latach automatycznie dostają
podwyżkę – nawet o około 300 EUR. Sekretarze i pracownicy biurowi zarabiają od 4 921 do 5 568 EUR. Po awansie na asystenta (11. grupa zaszeregowania – patrz tabela 1.) zarabiają od 9 125 do 10 324 EUR. W ostatniej grupie zaszeregowania (grupa administratorów) istnieją tylko 3 stopnie awansu. Największe wynagrodzenie w tym przedziale wynosi aż 18 371 EUR.
Corocznie podstawa wynagrodzenia jest waloryzowana z uwzględnieniem siły nabywczej oraz inflacji w krajach UE.
Pensja to nie wszystko. Należy się dodatek na dziecko, dojazdy, utrzymanie
Wynagrodzenie urzędnika KE to oprócz wynagrodzenia podstawowego (patrz tabela 1.) także przywileje
w postaci dodatkowych świadczeń, do jakich uprawnieni są poszczególni urzędnicy. Są to:
- dodatek rodzinny, w tym:
- na gospodarstwo domowe,
- na dziecko pozostające na utrzymaniu,
- dodatek edukacyjny,
- dodatek zagraniczny,
- za przejazdy między krajem zamieszkania a miejscem pracy (dodatek za kilometry).
Dodatki podnoszone co roku
Rada raz w roku dokonuje weryfikacji
systemu nagradzania urzędników. W 2014 roku za narodziny dziecka urzędnik dostaje jednorazowe becikowe 198 EUR. Do tego na dziecko przysługuje dodatek miesięczny w wysokości 373 EUR a jeśli dziecko się uczy – dodatkowo 253 EUR miesięcznie. Oprócz tego, jeśli urzędnik wykonuje swoją pracę poza terytorium kraju ojczystego, przysługuje mu dodatek zagraniczny (inaczej za rozłąkę). Wysokość tego dodatku to 16% sumy złożonej z: wynagrodzenia podstawowego, dodatku na gospodarstwo domowe i dodatku na dziecko, a to oznacza, że nie jest niższy niż 505 EUR. Urzędnikowi przysługuje również urlop wychowawczy, podczas którego dostaje dodatek w wysokości 912 EUR miesięcznie lub 50% tej kwoty w przypadku pracujących na pół etatu. Natomiast dodatek na gospodarstwo domowe oblicza się poprzez dodanie do 171 EUR 2% wynagrodzenia podstawowego urzędnika.
Kolejnym dodatkiem, jaki przysługuje urzędnikowi, jest ten za przebyte kilometry. Kwota dodatku zależy od liczby kilometrów między miejscem zamieszkania w kraju rodzinnym a miejscem pracy (patrz tabela 2.).
Dodatki za przebyte kilometry
dodatek (w EUR za
kilometr)
|
za odcinek
|
0
|
od 0 do
200 km
|
0,1895
|
od 201
do 1 000 km
|
0,3158
|
od 1 001
do 2 000 km
|
0,1895
|
od 2 001
do 3 000 km
|
0,0631
|
od 3 001
do 4 000 km
|
0,0305
|
od 4 001
do 10 000 km
|
0
|
za
odcinek powyżej 10 000 km
|
Źródło: Opracowania Sedlak & Sedlak na podstawie Regulaminu Pracowniczego
Urzędników Unii Europejskiej
Emerytura po 10 latach pracy
Uprawnienia emerytalne przysługują po przepracowaniu w Komisji co najmniej 10 lat. Jednak urzędnik bez względu na staż pracy może przejść na emeryturę z ukończeniem 66 roku życia. Maksymalna wysokość emerytury wynosi 70% ostatniego wynagrodzenia zasadniczego, liczonego jako średnia płaca z 12 miesięcy poprzedzających przejście na emeryturę.
Urzędnicy w liczbach
W Komisji Europejskiej większość pracowników to kobiety (54%).
Liczba kobiet i mężczyzn w Komisji Europejskiej
Źródło: Opracowania Sedlak & Sedlak na podstawie HR Key Figures Card – Staff Members,
European Commission 2014
Ponad połowa pracujących w KE (53%) to urzędnicy w wieku 30-49 lat. Najmniej jest osób przed trzydziestym rokiem życia – niespełna 3%. Powodem takiej sytuacji jest długa rekrutacja oraz wymagania stawiane kandydatom do pracy. Niewielki odsetek pracowników stanowią urzędnicy po sześćdziesiątce. Średni wiek w Komisji Europejskiej wynosi 43-47 lat.
Podział urzędników KE według wieku
Źródło: Opracowania Sedlak & Sedlak na podstawie HR Key Figures Card – Staff Members,
European Commission 2014
Wśród pracujących urzędników z 28 krajów Unii Europejskiej i małej grupy współpracowników spoza Unii, Polska reprezentowana jest przez 1 437 pracowników. Stanowi to 4,3% ogółu zatrudnionych w Komisji Europejskiej. Najwięcej urzędników pochodzi z Belgii, Włoch, Hiszpanii i Francji.
Liczebność pracowników KE według krajów pochodzenia (w %)
Źródło: Opracowania Sedlak & Sedlak na podstawie HR Key Figures Card – Staff Members, European Commission 2014
Na najwyższych stanowiskach w KE jest 35 administratorów, w tym 1 przedstawiciel z Polski. Miejsce w najwyższej grupie zaszeregowania nie jest parytetowe – zależy od efektów pracy i zdanych egzaminów na niższych szczeblach, a nie od kraju pochodzenia pracownika. Najwięcej Polaków pracuje na stanowiskach nisko opłacanych, a 48% zarabia od 2 654 do 4 921 EUR (płacy zasadniczej). Na stanowiskach kierowniczych wyższego stopnia (13 216 – 18 371 EUR) zatrudnionych jest 16 Polaków. Wynagrodzenie najlepiej zarabiającego mężczyzny z Polski mieści się w przedziale 16 919 – 18 371 EUR.
Polki i Polacy w KE
Źródło: Opracowania Sedlak & Sedlak na podstawie HR Key Figures Card – Staff Members,
European Commission 2014
Urzędnicy Komisji Europejskiej nie pracują wyłącznie w Brukseli. W głównej siedzibie zatrudnionych jest 65% z nich. Kolejne 12% stanowią pracownicy wykonujący swoje zadania w Luksemburgu, 11% na terenie Unii Europejskiej, a pozostałe 12% pracujący poza terytorium Unii.
Miejsce pracy urzędników Komisji Europejskiej
Źródło: Opracowania Sedlak & Sedlak na podstawie ec.europa.eu
Oto trzy scenariusze opisujące sytuację urzędników na różnych stanowiskach i mających różną sytuacje rodzinną (przysługują im różne dodatki do pensji podstawowej).
Scenariusz 1:
Przyjmijmy, że 25-letni Polak po studiach zaczyna pracę w Komisji Europejskiej. Młody mężczyzna z Warszawy nie założył jeszcze rodziny. Jakie przysługują mu dodatki?
Kwota podstawowa dla najniższego szczebla wynagradzania to 2 654 euro. Należy do tego dodać 505 euro jako dodatek zagraniczny, oraz dodatek z tytułu przejechanych kilometrów, czyli około 821 euro (trasa Warszawa-Bruksela w obydwie strony w przybliżeniu to 2 600 km, a dla takich odległości urzędnik dostaje 0,3158 EUR/km). Pracownik ten otrzyma w sumie wynagrodzenie całkowite brutto w wysokości około 3 980 EUR.
Scenariusz 2:
Mężczyzna na stanowisku asystenta, lat 40, jest ojcem dwójki dzieci (starsze ma 10 lat, młodsze urodziło się przed tygodniem). Załóżmy, że i ten urzędnik pochodzi z Warszawy.
Mężczyzna pracuje w KE od 13 lat, czyli obecnie znajduje się na siódmym szczeblu drabiny kariery w Komisji. Kwota podstawowa dla tego stanowiska wynosi 5 568 euro. Należą się też dodatki rodzinne:
- jednorazowo w związku z narodzinami dziecka – 198 EUR;
- na utrzymanie starszego dziecka – 373 EUR;
- dodatek edukacyjny – maksymalnie 253 EUR;
- dodatek na gospodarstwo domowe – 170,52 + 2 proc. podstawy = 282 EUR.
Kolejnym dodatkiem jest dodatek zagraniczny, który jest liczony jako 16 proc. z podstawy dodatku na gospodarstwo domowe oraz na dziecko. W tym przypadku otrzymamy sumę około 996 EUR. Ostatnim dodatkiem jest ten z tytułu przejechanych kilometrów – 821 EUR. Na tym stanowisku wynagrodzenie całkowite brutto urzędnika może więc wynieść w przybliżeniu 8,5 tys. EUR na miesiąc.
Scenariusz 3:
Pracownik: kobieta, administrator, szczebel kierowniczy, lat 58, trójka dzieci, w tym 15-, 19- i 22-latek. Najstarszy syn studiuje na studiach dziennych, młodszy zakończył edukację na poziomie liceum, jest bezrobotny. 15-latek uczy się w gimnazjum.
Urzędniczka z Krakowa pracuje już od 30 lat w KE, zdawała egzaminy kwalifikujące na wyższe szczeble i w efekcie osiągnęła wynagrodzenie na poziomie 16 919 euro. Z tytułu utrzymywania trójki dzieci należy się jej dodatek 1 119 EUR (po 373 EUR na każde dziecko). Urzędniczka dostaje również dodatek edukacyjny na dwójkę dzieci (po 253 EUR na dziecko – a więc łącznie 506 EUR), dodatek na gospodarstwo domowe – 509 EUR oraz dodatek zagraniczny – około 2 850 EUR (16 proc. wynagrodzenia zasadniczego z dodatkami). Reasumując, wynagrodzenie całkowite brutto tej urzędniczki wynosi w przybliżeniu 22 tys. EUR miesięcznie.
[PRZYPIS]Tabela 2.[/PRZYPIS]
Podstawowe wynagrodzenia urzędników według grupy funkcyjnej
i stopnia zaszeregowania w 2014 roku (w EUR)
grupa zaszeregowania
|
stopień
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2 654,17
|
2 765,70
|
2 881,92
|
2 962,10
|
3 003,02
|
2
|
3 003,02
|
3 129,21
|
3 260,71
|
3 351,42
|
3 397,73
|
3
|
3 397,73
|
3 540,50
|
3 689,28
|
3 791,92
|
3 844,31
|
4
|
3 844,31
|
4 005,85
|
4 174,18
|
4 290,31
|
4 349,59
|
5
|
4 349,59
|
4 532,36
|
4 722,82
|
4 854,21
|
4 921,28
|
6
|
4 921,28
|
5 128,07
|
5 343,56
|
5 492,23
|
5 568,11
|
7
|
5 568,11
|
5 802,09
|
6 045,90
|
6 214,10
|
6 299,95
|
8
|
6 299,95
|
6 564,69
|
6 840,54
|
7 030,86
|
7 127,99
|
9
|
7 127,99
|
7 427,52
|
7 739,63
|
7 954,96
|
8 064,86
|
10
|
8 064,86
|
8 403,76
|
8 756,90
|
9 000,53
|
9 124,87
|
11
|
9 124,87
|
9 508,31
|
9 907,86
|
10
183,52
|
10
324,20
|
12
|
10 324,20
|
10
758,04
|
11
210,11
|
11
521,99
|
11
681,17
|
13
|
11 681,17
|
12
172,03
|
12
683,51
|
13
036,39
|
13
216,49
|
14
|
13 216,49
|
13
771,87
|
14
350,58
|
14
749,83
|
14
953,61
|
15
|
14 953,61
|
15
581,98
|
16
236,75
|
16
688,49
|
16
919,04
|
16
|
16
919,04
|
17
630,00
|
18 370,84
|
-
|
-
|
Źródło: Opracowania Sedlak & Sedlak na podstawie Regulaminu Pracowniczego
Urzędników Unii Europejskiej
Zobacz jak zmieniły się
zarobki w Komisji Europejskiej w przeciągu 6 lat.