Barmani zarabiają najmniej, piekarze najwięcej. Na pewno?
Spośród wybranych zawodów związanych z gastronomią, najmniej w 2012 roku zarabiali barmani. Zarobki połowy z nich nie przekraczały 1 500 PLN – czyli wysokości płacy minimalnej w roku badania. Najprawdopodobniej jednak w większości przypadków płaca wykazywana w sprawozdaniach, z których korzystał GUS, stanowiła jedynie część faktycznych przychodów. Specyfika zawodu barmana jest taka, że pracownicy na tym stanowisku często dostają napiwki, które czasami nawet kilkukrotnie przewyższają ich podstawowe wynagrodzenie. Na dodatki do wynagrodzenia w postaci napiwków od zadowolonych klientów mogą również liczyć kelnerzy. Wynagrodzenie całkowite wynikające z umowy w 2012 roku co drugiego kelnera przekraczało 1 790 PLN. Mediana wynagrodzenia całkowitego brutto cukierników w 2012 roku wynosiła 1 749 PLN, a ich budżetu raczej nie podreperowały napiwki. Dwa najlepiej opłacane zawody, to kucharz i piekarz. Mediana ich wynagrodzeń w 2012 roku przekraczała 2 000 PLN odpowiednio o 7 i 42 PLN.
Mediana miesięcznego wynagrodzenia całkowitego dla zawodów
gastronomicznych w 2012 roku w Polsce (PLN)
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS
Wysokość pensji osób wykonujących przedstawione zawody w sektorze prywatnym w większości przypadków była niewiele wyższa od płacy minimalnej, wynoszącej w 2012 roku 1 500 PLN brutto. Ze względu na specyfikę tych zawodów można jednak przypuszczać, że wykazywane oficjalnie kwoty nie odpowiadały faktycznym zarobkom.
Na faktyczną wysokość zarobków (nawet bez uwzględnienia napiwków) wskazują dane płacowe zatrudnionych w sektorze publicznym, gdzie wykazuje się pełną wartość płacy, bez przekazywania części wynagrodzenia w szarej strefie. W tym sektorze najwięcej zarabiali barmani. Mediana wynagrodzenia całkowitego wynosiła bowiem 2 283 PLN. Pracujący w tym zawodzie, to jednak w ponad 90% osoby zatrudnione w prywatnych przedsiębiorstwach, w których to mediana wynagrodzenia była równa dokładnie ustawowej pensji minimalnej.
Pensja co drugiego kelnera z sektora publicznego wynosiła 2 245 PLN i była prawie o jedną trzecią wyższa, niż w sektorze prywatnym. Pensje 25% najwyżej opłacanych kelnerów przekraczały 2 714 PLN w sektorze publicznym i 2 159 PLN w prywatnych firmach.
Połowa kucharzy pracujących w państwowych przedsiębiorstwach zarabiała w 2012 roku więcej niż 2 179 PLN. Pensje jednej czwartej natomiast przekraczały kwotę 2 488 PLN. W firmach prywatnych zarobki co drugiego kucharza były niższe niż 1 759 PLN. Jeden na czterech otrzymywał więcej niż 2 532 PLN, czyli o 44 PLN więcej od kucharzy sektorze w firmach państwowych.
Piekarz i cukiernik, to zawody, które wykonywane są głównie w sektorze prywatnym. Jedna czwarta piekarzy zarabiała więcej niż 2 636 PLN, natomiast 25% cukierników otrzymywało pensje przekraczające 2 180 PLN.
Miesięczne wynagrodzenie całkowite wybranych zawodów w Polsce
w 2012 roku w podziale na sektory własności (PLN)
zawód
|
sektor
|
próba
|
25% zarabia poniżej
|
mediana
|
25% zarabia powyżej
|
kucharz
|
sektor publiczny
|
12 545
|
1 954
|
2 179
|
2 488
|
sektor prywatny
|
22 006
|
1 500
|
1 759
|
2 532
|
kelner
|
sektor publiczny
|
1 372
|
1 800
|
2 245
|
2 714
|
sektor prywatny
|
19 330
|
1 500
|
1 719
|
2 159
|
barman
|
sektor publiczny
|
146
|
1 712
|
2 283
|
2 488
|
sektor prywatny
|
5 643
|
1 500
|
1 500
|
1 808
|
piekarz
|
sektor prywatny
|
21 866
|
1 652
|
2 042
|
2 636
|
cukiernik
|
sektor prywatny
|
14 173
|
1 500
|
1 748
|
2 180
|
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS
Zachodniopomorskie dobrze płaci w gastronomii
Mediana wynagrodzenia całkowitego cukierników w Polsce w 2012 roku wynosiła 1 749 PLN. Najwięcej zarabiali zatrudnieni w województwie warmińsko-mazurskim. Pensja co drugiego cukiernika przekraczała tam 2 264 PLN. O 114 PLN mniej natomiast wynosiła pensja połowy cukierników w województwie pomorskim. Zaskakująco dobrze na tle inny województw wypadło województwo lubelskie, gdzie mediana zarobków cukierników wyniosła 1 986 PLN. Najmniej zarabiali cukiernicy w świętokrzyskim i podlaskim. Zarobki połowy nie przekraczały minimum krajowego.
Wynagrodzenia cukierników w poszczególnych województwach
w 2012 roku (PLN)
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS
Wśród kelnerów najwyższe płace otrzymywali pracujący w województwie zachodniopomorskim i podlaskim. Mediana miesięcznego wynagrodzenia wyniosła tam odpowiednio 2 159 PLN i 2 125 PLN. W sześciu województwach ponad połowa kelnerów otrzymywała ustawowe minimum. W województwie mazowieckim, co drugi kelner zarabiał nie więcej niż 1 922 PLN.
Wynagrodzenia kelnerów w poszczególnych województwach
w 2012 roku (PLN)
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS
Kucharze najwięcej zarabiali w regionach nadmorskich. W województwie zachodniopomorskim wynagrodzenie połowy kucharzy przekraczało 2 533 PLN, natomiast w pomorskim było niższe o 279 PLN. W województwie świętokrzyskim, co drugi kucharz zarabiał więcej niż 2098 PLN, a na Mazowszu powyżej 2 154 PLN. W województwie podkarpackim mediana wynagrodzenia całkowitego kucharzy wyniosła 1 604 PLN i była zdecydowanie najniższa.
Wynagrodzenia kucharzy w poszczególnych województwach
w 2012 roku (PLN)
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS
Za wypiekanie chleba i różnego rodzaju pieczywa, najwięcej otrzymywali na Dolnym Śląsku i na Warmii i Mazurach. Połowa pracujących na tych terenach piekarzy zarabiała więcej niż 2 501 i 2 450 PLN. W województwie śląskim i mazowieckim natomiast mediana wynagrodzenia całkowitego brutto wynosiła 2 282 i 2 246 PLN. Zaskakująco wysokie zarobki na tle całej Polski otrzymywali piekarze na Podkarpaciu. Pensja co drugiego wynosiła co najmniej 2 122 PLN. Najmniej zarabiali z kolei piekarze w województwie lubuskim. Wynagrodzenie połowy pracujących tam piekarzy, tylko o 68 PLN przekraczało ustawowe minimum.
Wynagrodzenia piekarzy w poszczególnych województwach
w 2012 roku (PLN)
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS
Specyfika tych zawodów jest taka, że wykonują je głównie osoby z wykształceniem zawodowym – zasadniczym bądź średnim. Są to również zawody, na których w zasadzie większość osób pracuje na stanowiskach wykonawczych, czyli takich, na których zarobki są najniższe. Są jednak województwa, w których zarobki na tle innych są bardziej atrakcyjne. Co ciekawe, dla piekarzy stosunkowo dobrym regionem jest Podkarpacie, a dla kucharzy województwo świętokrzyskie. Spośród wszystkich zawodów najlepiej wypada zachodniopomorskie – tam w większości przypadków zarobki są najwyższe. Najwięcej zarabiali barmani, kelnerzy i kucharze w zachodniopomorskim, cukiernicy w warmińsko-mazurskim, a piekarze na Dolnym Śląsku.