Koszty pracy w Polsce na tle UE

Artykuł przedstawia wysokość kosztów pracy w krajach Europy w 2020 roku. Zgodnie z definicją Eurostatu do kosztów pracy wlicza się wynagrodzenie pracowników (w tym płace i wynagrodzenia w gotówce i rzeczowe oraz składki pracodawcy na ubezpieczenie społeczne), koszty szkolenia zawodowego oraz inne wydatki (na przykład koszty rekrutacji, wydatki na odzież roboczą oraz podatki od wynagrodzeń traktowane jako koszty pracy i pomniejszone o wszelkie otrzymane subsydia).

Koszty pracy w Polsce na tle Europy
Z danych Eurostatu wynika, że w 2020 roku jednostkowe koszty pracy w Polsce wyniosły 11 EUR za godzinę, przy średniej unijnej wynoszącej 28,5 EUR.

Dane pokazują znaczne rozbieżności pomiędzy poszczególnymi państwami Europy. Polska należy do grupy państw o relatywnie niskich kosztach pracy. Najniższe wystąpiły w Bułgarii (6,5 EUR), Rumunii (8,1 EUR) i na Węgrzech (9,9 EUR). Na drugim biegunie znalazła się natomiast Norwegia (47,3 EUR), Dania (45,8 EUR), Luksemburg (42,1 EUR) i Belgia (41,1 EUR).

Z punktu widzenia pracowników ważny jest udział kosztów wynagrodzeń w łącznych kosztach pracy. Jeśli jest niski a tym samym partycypacja pozapłacowych kosztów pracy jest wysoka, świadczy o tym, że z wysokich wynagrodzeń w dużej mierze korzysta państwo, a nie sami pracownicy. W 2020 roku udział pozapłacowych kosztów pracy w kosztach pracy ogółem w Unii Europejskiej wynosił blisko 25%.

Najwyższy udział wynagrodzeń a tym samym najniższy udział pozapłacowych kosztów pracy występuje na Litwie, gdzie aż 97% kosztów pracy stanowią koszty wynagrodzeń oraz Luksemburgu - 88%. Natomiast najbardziej obciążeni kosztami pozapłacowymi są pracodawcy z Francji – tam pozapłacowe koszty stanowią aż 32% całkowitych kosztów.

Polska należy do krajów o stosunkowo niskim udziale pozapłacowych kosztów, wynoszącym ok. 18% całkowitych kosztów pracy. Tym samym ponad 80% stanowią koszty wynagrodzeń.



Jak zmieniają się koszty pracy?
Największy wzrost kosztów pracy w 2020 w porównaniu do roku poprzedniego wystąpił w Portugalii – 8,2%. Przy czym w tym kraju dynamika wynagrodzeń była wyższa od dynamiki pozapłacowych kosztów pracy. Od lat Polska utrzymuje się w gronie państw, w których wskaźnik kosztów pracy rośnie najszybciej.



Dynamika wynagrodzeń
Jak pokazują dane Eurostatu, najwyższa dynamika kosztów wynagrodzeń w ujęciu rocznym w 2020 wystąpiła na Litwie i Słowacji. Pomimo kryzysu dynamika kosztów płac w Unii Europejskiej wyniosła 3% - dla porównania w 2019 roku wskaźnik ten wyniósł 2,7%. Koszty płacy w Polsce wzrosły o 6,2%.



Dynamika kosztów pozapłacowych
Pozapłacowe koszty pracy najszybciej w 2020 urosły w Austrii (10,8%). W tym kraju koszty pozapłacowe rosną szybciej niż płace. Kryzys spowodowany pandemią COVID spowodował, że część krajów zdecydowała się obniżyć obciążenia pozapłacowe. Wskaźnik ten dla całej Unii Europejskiej w 2019 wyniósł 2,1%, a w 2020 spadł do 1,2%. Warta uwagi jest Malta, gdzie koszty pozapłacowe spadły aż o 89%.



Jak wynika z Eurostatu koszt zatrudnienia pracownika w Polsce należy do jednych z najniższych w Unii Europejskiej. Z punktu widzenia nowych inwestycji i zatrudnienia jest to, szczególnie biorąc pod uwagę obecny kryzys gospodarczy spowodowany pandemią COVID, pozytywne zjawisko. Polska wymieniana jest wśród państw, które najwięcej skorzystają na przenoszeniu części produkcji poza Chiny - według danych koszty pracy w Polsce są tylko niewiele wyższe niż w Chinach. Należy jednak pamiętać, że niskie koszty pracy wiążą się ze stosunkowo niskimi płacami w naszym kraju.