Wynagrodzenia w polskim górnictwie
Rentowność polskiego górnictwa
Od lat górnictwo kojarzone było głównie z brakiem rentowności, stratami i wysokimi dopłatami rządowymi. Czy rzeczywiście tak jest? Z najnowszych danych Agencji Rozwoju Przemysłu wynika, że w 2017 roku branża ta w końcu była rentowna, a jej wyniki finansowe były najlepsze od lat. Wskaźnik EBITDA osiągnął wartość 6 mld 673 mln PLN, wobec niespełna 2,9 mld PLN rok wcześniej. Należy mieć jednak na uwadze, że w 2015 roku strata sektora węglowego netto przekraczała 4,5 mld PLN. Rok 2016 również przyniósł stratę netto rzędu 3,6 mln PLN i stratę na sprzedaży węgla w wysokości 666 mln PLN. Górnictwo węgla kamiennego wypracowało w 2017 roku zysk netto wynoszący ponad 3,6 mld PLN, zarabiając średnio ok. 40 PLN na każdej sprzedanej tonie węgla.
Warto dodać, że zatrudnienie w tym sektorze systematycznie spada - na koniec 2017 roku wyniosło 129,2 tys., w 2016 - 135,3 tys., a w 2015- 145,9 tys. osób.
„Średnia płaca” – zarobki niczym w IT
Statystyki podawane przez GUS pokazują, że średnie płace w górnictwie zdecydowanie przekraczają średnią krajową. Dla przykładu, w 2017 roku średnia krajowa wyniosła 4 530 PLN przy średniej dla górnictwa wynoszącej 7 180 PLN. Co ciekawe, górnictwo i wydobywanie jest drugą najlepiej opłacaną branżą w Polsce. Ustępuje tylko branży IT, w której średnia płaca w 2017 roku wyniosła 7 885 PLN. Należy jednak mieć na uwadze, że średnią dla górnictwa mocno zawyżają pensje kadry kierowniczej (o czym poniżej) - osób pracujących w biurach, administracji i zarządach. W 2016 roku dynamika wynagrodzeń znacznie spadła, a w latach 2016-2017 wyniosła blisko 6%.
Dynamika wynagrodzeń w sekcji górnictwo w latach 2012-2017. (poprzedni miesiąc=100%)
Źródło: Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie GUS
Grudzień co roku rekordowy
Warto mieć również na uwadze, że dane roczne, jakie przytoczyliśmy powyżej, nie dają pełnego obrazu płac w tej branży. Ze względu na liczne dodatki, wynikające z Karty Górnika, w grudniu pracownicy sektora wydobywczego mogą cieszyć się dodatkowymi wypłatami okazjonalnymi. Jest to czas, kiedy w górnictwie wypłaca się wszelkiego rodzaju dodatki, nagrody czy deputaty.
Wynagrodzenia w branży górnictwo i wydobywanie w poszczególnych miesiącach w 2017 roku
Źródło: Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie GUS
Zarobki w zawodach
Dane dotyczące średnich zarobków w sektorze nie dają oczywiście informacji o faktycznych przychodach osób pracujących w tej branży. Wynagrodzenia znacznie różnią się na poszczególnych stanowiskach. Szczegółowej analizy płac w górnictwie dokonaliśmy na podstawie bazy danych Głównego Urzędu Statystycznego, zebranej podczas cyklicznego badania wynagrodzeń według zawodów. Baza pochodzi z badania przeprowadzonego przez GUS w październiku 2016 roku. W wyliczeniach uwzględnione są w odpowiedniej proporcji dodatkowe roczne wypłaty z zysku, trzynaste pensje, dodatkowa wypłata z okazji Barbórki (tzw. czternastka), nagrody regulaminowe i uznaniowe oraz inne dodatki (np. deputat węglowy).
Z danych wynikają duże rozbieżności w zarobkach na poszczególnych stanowiskach. Przykładowo, mediana zarobków robotnika górniczego dołowego w 2016 roku wyniosła 3 665 brutto miesięcznie, z kolei górnika strzałowego - 8 317 PLN brutto miesięcznie.
Wynagrodzenia w poszczególnych zawodach górniczych w 2016 roku (brutto w PLN)
zawód |
wynagrodzenie całkowite |
|||
średnia |
mediana |
|||
inżynier górnik - górnictwo otworowe |
6 782 |
6 634 |
||
inżynier górnik - górnictwo odkrywkowe |
7 333 |
7 278 |
||
inżynier górnik - górnictwo podziemne |
7 883 |
8 186 |
||
inżynier górnik - wiertnictwo |
6 620 |
7 356 |
||
mechanik maszyn i urządzeń górnictwa podziemnego |
5 617 |
5 749 |
||
mechanik maszyn i urządzeń górnictwa odkrywkowego |
4 929
|
4 356
|
||
górnik eksploatacji podziemnej |
5 654 |
5 852 |
||
górnik odkrywkowej eksploatacji złóż |
5 263 |
5 482 |
||
górnik eksploatacji otworowej |
4 041 |
3 932 |
||
maszynista górniczych maszyn wyciągowych |
6 258 |
6 315 |
||
robotnik górniczy dołowy |
3 972 |
3 665 |
||
kierownik jednostki ratownictwa górniczego |
14 285 |
11 201 |
||
kierownik działu ruchu zakładu górniczego lub zakładu |
10 551 |
9 980 |
||
technik górnictwa odkrywkowego |
6 318 |
6 102 |
||
technik górnictwa podziemnego |
6 976 |
6 974 |
||
osoby dozoru ruchu w górnictwie odkrywkowym |
7 269 |
5 779 |
||
osoby dozoru ruchu w górnictwie podziemnym |
7 579 |
7 628 |
||
osoby dozoru ruchu w górnictwie otworowym |
5 005 |
5 027 |
||
elektromonter maszyn i urządzeń górnictwa odkrywkowego |
6 127 |
6 521 |
||
elektromonter maszyn i urządzeń górnictwa podziemnego |
5 703 |
5 788 |
||
strzałowy (górnik strzałowy) |
7 170 |
8 317 |
||
Źródło: obliczenia Sedlak & Sedlak na podstawie bazy danych GUS
Sektor publiczny vs sektor prywatny
Odwrotnie niż ma to miejsce w większości branż, w górnictwie sektor publiczny opłaca hojniej swoich pracowników niż sektor prywatny. W przypadku tej sekcji, co roku wynagrodzenia w sektorze publicznym są wyższe od sektora prywatnego.
Wynagrodzenia w sektorze publicznym i prywatnym w branży górniczej (brutto, w PLN)
Źródło: Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie GUS
Zarobki prezesów
To co ma wpływ na zawyżanie średniej dla całej branży to wysokie zarobki prezesów największych spółek. Dla przykładu warto przytoczyć np. zarobki zarządu jednej z największych grup górniczych w Polsce. W Jastrzębskiej Spółce Węglowej (JSW) zapisane w statucie wynagrodzenie prezesa wynosi 60 tys. PLN, a jego zastępcy 50 tys. PLN brutto miesięcznie. Są to kwoty nie obejmujące dodatków i premii.
Natomiast, jeśli szukacie Państwo wynagrodzeń na nietypowych stanowiskach lub w sektorze publicznym, opracowujemy także indeksowane analizy na podstawie danych GUS. Zapraszamy do kontaktu z redakcją.

Udostępnij
Wszystkie podane w artykule stawki wynagrodzeń są kwotami brutto. Zawierają potrącane od pensji składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Kalkulator brutto - netto pozwala na szybkie przeliczenie podanych stawek na pensję, którą pracownik otrzyma "na rękę".