Podsumowanie Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń w 2016 roku (OBW)

Informacje o badaniu: W 2016 roku w badaniu uczestniczyły 145 782 osoby. Ze względów metodologicznych w obliczeniach końcowych uwzględniliśmy dane 115 163 respondentów. 61% uczestników badania ma nie więcej niż 35 lat, 67% mieszka w miastach powyżej 100 000 mieszkańców, 69% ma wykształcenie wyższe, 47% pracuje w wielkich lub dużych przedsiębiorstwach, zaś 79% pracuje w firmach prywatnych.

Partnerzy badania: interia.pl, interviewme.pl

Przypominamy, że głównym celem OBW jest prezentacja stawek wynagrodzeń na poszczególnych stanowiskach (m.in. poprzez moduł "Moja płaca”). W związku z tym, ze względu na nielosowy charakter próby, wyniki ogólne należy traktować jako orientacyjne. Opisują one jedynie konkretną badaną próbę. Porównując dane z poszczególnych edycji OBW prosimy pamiętać, iż brały w nich udział inne osoby. Miło nam przy okazji poinformować, że od pierwszej edycji w 2003 roku naszą ankietę wypełniło 1 276 051 osób

Podsumowanie badania

Mediana wynagrodzeń Polaków w 2016 roku wyniosła 3 900 PLN i jest nieznacznie wyższa niż rok wcześniej. Nadal obserwuje się też różnice występujące w płacach kobiet i mężczyzn. Generalnie od wielu lat nasze dane wskazują, że mężczyźni zarabiają ponad 20% więcej niż kobiety.



W 2016 roku po raz drugi zadaliśmy naszym respondentom pytanie czy są zadowoleni z pracy. Okazało się, że w 2016 roku nieznacznie wzrosła liczba osób zadowolonych z pracy, a spadła liczba niezadowolonych.

Od pierwszego badania w 2003 roku pokazujemy, że warto się uczyć, bo wykształcenie ma znaczący wpływ na nasze dochody. Z badania za 2016 rok wynika, że osoby z wykształceniem wyższym magisterskim inżynierskim zarabiają ponad dwa razy więcej (5 300 PLN) niż osoby z wykształceniem podstawowym i gimnazjalnym (2 600 PLN). Jak wynika z tabeli 3., każdy kolejny szczebel edukacji wpływa na wzrost naszego wynagrodzenia.




Ponieważ w naszym badaniu dominują osoby z wykształceniem wyższym, w 2016 roku postanowiliśmy sprawdzić jak na dochody wpływa tryb studiowania i porównaliśmy płace osób, które ukończyły studia stacjonarne i niestacjonarne. Dane zawarte w tabeli 4 jednoznacznie pokazują, że na rynku pracy zdecydowanie wyżej cenieni są absolwenci studiów stacjonarnych. Połowa osób, które je ukończyły, zarabia od 3 220 PLN do 7073 PLN i są oni w lepszej sytuacji od absolwentów studiów niestacjonarnych, z których połowa zarabia od 2 900 PLN do 5 645 PLN.



W dzisiejszych czasach prawie wszyscy specjaliści rynku pracy podkreślają ważność doskonalenia umiejętności zawodowych. Jak wynika z naszego badania, każdy dodatkowy rok edukacji wypływa istotnie na płace. Tabela 5 pozwala na porównanie danych o wynagrodzeniach osób, które ukończyły studia podyplomowe z takimi, które zakończyły edukację wcześniej. Z tabeli wynika, że ukończenie studiów podyplomowych może zwiększyć nasze płace prawie o 20%.



To, ile zarabiamy zależy również od firmy w której pracujemy. W 2016 roku po raz kolejny potwierdziliśmy, że osoby pracujące w firmach z przewagą kapitału zagranicznego zarabiają znacznie więcej (5 000 PLN) niż pracownicy w firmach rodzimych (tabela 6).



Oprócz kapitału, równie istotnym czynnikiem wpływającym na nasze wynagrodzenie jest wielkość firmy w której pracujemy. Jak wynika z tabeli 7, najwięcej zarabiają pracownicy wielkich przedsiębiorstw. Mediana ich wynagrodzenia jest o 300 PLN wyższa od mediany osób pracujących w średnich firmach i o 800 PLN wyższa od tych, którzy są zatrudnieni w małych przedsiębiorstwach.



Rodzaj wykształcenia i posiadane kompetencje w znacznym stopniu decydują o tym, jakie stanowiska będziemy zajmować w kolejnych etapach kariery zawodowej. I jest to następny ważny czynnik wpływający na wynagrodzenia. Z zestawienia zawartego w tabeli 8 wynika, że członkowie zarządów zarabiają prawie 5 razy więcej od pracowników szeregowych. Mediany wynagrodzeń na poszczególnych poziomach hierarchii organizacyjnej pokazują, że warto zabiegać o awans. Przykładowo, zmieniając stanowisko z młodszego specjalisty (3 200 PLN) na specjalistę (4 000 PLN) nasza pensja wzrośnie o 800 PLN. Z kolei awansując ze starszego specjalisty (5 350 PLN) na kierownika małego zespołu (5 771 PLN) mamy szansę na wzrost płacy o ponad 400 PLN.



Sam awans na kolejny szczebel hierarchii organizacyjnej to nie wszystko. Okazuje się bowiem, że istotny wpływ na nasze wynagrodzenie ma również branża w której jesteśmy zatrudnieni. Przykładowo bycie dyrektorem nie zawsze związane jest z wysokimi zarobkami i, jak pokazują wyniki badania, dyrektor szkoły (5 150 PLN) zarabia ponad trzy razy mniej od dyrektora działu IT (15 520 PLN). Czynnikiem decydującym o tych różnicach jest branża, w której pracujemy. Jak wynika z tabeli 9, najlepiej zarabiają pracownicy branży IT (5650 PLN), bankowości (5 000 PLN) i telekomunikacji (4 830 PLN). Na drugim krańcu są pracownicy szkolnictwa, nauki (3 200 PLN), kultury i sztuki (3 064 PLN).



Wśród czynników wpływających na wysokość wynagrodzeń bezwzględnie należy wymienić wielkość miejscowości, w której pracujemy. Uwzględniając to kryterium dla wszystkich jest oczywistym, że najwyższe wynagrodzenia otrzymują osoby pracujące w Warszawie. Mediana ich płac wyniosła 5 300 PLN. Na drugim miejscu znajduje się Wrocław z medianą 4 600 PLN, a na trzecim Kraków (4 442 PLN). Najniższe wynagrodzenia otrzymywali mieszkańcy Kielc (3 400 PLN) i Białegostoku (3 200 PLN). Dane te pokazują, że im większe i bardziej uprzemysłowione miasto, tym większe dochody jego mieszkańców.



Wiele osób zastanawia się, jakie są faktyczne różnice w płacach miedzy sektorem publicznym i prywatnym. Z danych GUS wynika, że sektor publiczny płaci więcej,zaś badania komercyjne pokazują, że lepsze zarobki są w sektorze prywatnym. Dane zawarte w tabeli 11. przechylają wagę na korzyść sektora prywatnego. Generalnie z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń wynika, że w 2016 roku pracownicy zatrudnieni w firmach państwowych nie tylko zarabiali mniej od innych. Są oni również mniej zadowoleni ze swojej pracy i częściej mają poczucie, że ich wynagrodzenie nie jest sprawiedliwe.



Potwierdzeniem tego stanu rzeczy jest również przeprowadzone pod koniec 2016 roku Ogólnopolskie Badanie Satysfakcji z Pracy, z którego wynika, że pracownicy sektora publicznego są zdecydowanie mniej zadowoleni z pracy. W przypadku 13 z 14 ocenianych wymiarów satysfakcji zatrudnieni w tym sektorze uzyskali niższe wyniki niż pracownicy sektora prywatnego. Najgorzej oceniali oni satysfakcję z wynagrodzenia i poczucie bycia docenionym. Dodatkowo bardzo źle oceniali zarządzanie firmami, w których pracują oraz organizacje i panujące w nich warunki pracy. W kontekście tych danych można jedynie dziwić się skąd u rządzących przekonanie, że państwo oferuje lepsze warunki pracy niż sektor prywatny.

Wyjaśnienie terminów użytych w artykule:

wynagrodzenie całkowite – miesięczne wynagrodzenie brutto przysługujące pracownikowi z uwzględnieniem wszystkich ruchomych dodatków pieniężnych, takich jak: premie, nagrody i inne;

mediana – wartość dzieląca wszystkie dane na pół. Poniżej i powyżej mediany znajduje się dokładnie po 50% danych. Innymi słowy, jeżeli mediana wynosi 3 000 PLN, to znaczy, że wynagrodzenie na danym stanowisku jest w połowie zakładów niższe, a w połowie wyższe od 3 000 PLN. Mediana jest miarą statystyczną, która lepiej niż średnia, oddaje tendencję centralną wyników, ponieważ średnia może być zaburzona przez wyniki skrajne;

górny kwartyl – wartość, powyżej której mieści się 25% danych. Innymi słowy, jeżeli górny kwartyl wynosi 5 500 PLN, to 75% osób zatrudnionych na danym stanowisku zarabia poniżej, a 25% powyżej 5 500 PLN;

dolny kwartyl – wartość, poniżej której mieści się 25% danych. Innymi słowy, jeżeli dolny kwartyl wynosi 2 000 PLN, to 25% osób zatrudnionych na danym stanowisku zarabia poniżej, a 75% powyżej 2 000 PLN.