Trendy podwyżkowe w 2023 roku

Budżety wynagrodzeń i podwyżki na świecie

W Stanach Zjednoczonych budżety wynagrodzeń osiągnęły najwyższy poziom od 20 lat. Według badania WorldatWork „2022-23 Salary Budget Survey” wzrosły one średnio o 4,1% w 2022 roku. Badanie przeprowadzono w 19 krajach, w większości z nich przewiduje się kolejne podwyżki w 2023 roku.

Rekordowo wysokie podwyżki budżetów wynagrodzeń potwierdza badanie Willis Towers Watson “July 2022 Salary Budget Planning Survey”. Wyniki wykazują, że 96% firm na świecie zwiększyło wynagrodzenia, a 57% przeznaczyło na budżet wynagrodzeń w 2022 roku więcej środków, niż planowało.

Według ankiety Mercera z 2021 roku większość firm w Stanach Zjednoczonych ustala budżety wynagrodzeń między październikiem a styczniem. Natomiast z zeszłorocznej edycji „US Compensation Planning Survey” wynika, że 78% ogranizacji już w sierpiniu zaczęło wstępne prace nad budżetem na 2023 rok. Eksperci Mercer prognozują wzrost budżetów wynagrodzeń o 4,2%. Pomimo obaw o recesję gospodarczą, pracodawcy nie chcą w pełni rezygnować z podwyżek.

Utrzymanie kluczowych pracowników a inflacja

W ubiegłym roku zmieniło się podejście firm do przeprowadzania podwyżek w stałych terminach. W pierwszej połowie 2022 roku tylko 38% przedsiębiorstw przeprowadzało podwyżki poza cyklem, natomiast w drugiej połowie już 64%. Z odpowiedzi pracodawców wynika, że ta zmiana ma pomóc z zatrzymaniem pracowników w organizacji. Wbrew pozorom, inflacja nie miała tak silnego wpływu na decyzje co do terminów podwyżek.

„Inflacja spowodowała znaczne obciążenie finansowe pracowników, satysfakcja z wynagrodzeń spada, a pracodawcy stoją w obliczu zahamowania wzrostu gospodarki” – wypowiedziała się Lauren Mason, dyrektor z Mercer – „mało prawdopodobne, aby podwyżki wynagrodzeń spełniły oczekiwania pracowników”. Przedsiębiorcy obawiają się niskiej retencji, natomiast pracownikom zależy na wynagrodzeniach dopasowych do obecnego poziomu inflacji. Wiele firm może nie być w stanie przeznaczyć odpowiednio wysokich środków na podwyżki w 2023 roku. Aby utrzymać kluczowych pracowników, pracodawcy będą musieli zmienić dotychczasowo popularne podejście „płać więcej” i znaleźć inne rozwiązania. Ponad dwie trzecie amerykańskich firm w tym celu zamierza ulepszać ofertę świadczeń zdrowotnych i benefitów.

Rok 2022 i 2023 w Polsce

W ubiegłym roku szybki wzrost gospodarczy skutkował dynamicznym wzrostem wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw. Według danych GUS wynagrodzenia te rosły średnio w tempie 13% rok od roku.

Wyniki Kompleksowego raportu płacowego Sedlak & Sedlak pokazują, że zrealizowane podwyżki wynagrodzeń w okresie listopad 2021 – październik 2022 były wyższe od planowanych na 2022 rok. Na obecny rok przewiduje się kolejny wzrost podwyżek.

Zupełnie inaczej sytuacja prezentuje się, gdy spojrzymy na wynagrodzenia w ujęciu realnym, czyli skorygowanym o inflację. W 2022 roku widać spadek dynamiki realnych wynagrodzeń. Oznacza to, że wzrost cen „pochłania” pensje pracowników. Ekonomiści Pekao prognozują, że ten trend utrzyma się nawet do końca I kwartału 2023 roku.

W ubiegłym roku bezrobocie rejestrowane ukształtowało się na wyjątkowo niskim poziomie, a popyt na pracę pozostawał wysoki. Bezrobocie wynosiło około 5%, zatrudnienie rosło w średnim tempie 2,4% rok do roku. Ze względu na brak pracowników na rynku, przedsiębiorstwa zaczęły ograniczać plany zatrudnienia. Według prognoz Polskiego Instytutu Ekonomicznego w 2023 roku bezrobocie może wzrosnąć, zagrożone nim są sektory takie jak motoryzacja, branża chemiczna czy przetwórstwo surowców. Warto jednak mieć na uwadze, że Polska jest jednym z krajów o najniższej stopie bezrobocia w Unii Europejskiej.

Istotną zmianą na rynku wynagrodzeń w Polsce są dwie podwyżki płacy minimalnej w 2023 roku. Pierwsza podwyżka nastąpiła w styczniu o 480 PLN, do wysokości 3 490 PLN. Drugi wzrost odbędzie się w lipcu, podnosząc płacę minimalną do 3 600 PLN. Główny Ekonomista PKO BP, Piotr Bujak, wypowiedział się, że duża podwyżka pensji może tworzyć presję na redukcję zatrudnienia w przedsiębiorstwach i utrudniać walkę z inflacją. O tej zależności wspomniał też Główny Ekonomista BNP Paribas, Michał Dybuła, zaznaczając, że wyższa płaca minimalna spowoduje presję na wzrost cen.