Nagrody a produktywność pracowników

Bardzo często uważa się, że najłatwiejszym sposobem na zwiększenie motywacji pracownika do działania jest zaoferowanie mu dodatkowych gratyfikacji. Dzięki temu wzmocnione zostają bodźce zewnętrzne, które wpływają na chęć działania, a więc produktywność pracownika. Tymczasem liczna grupa psychologów i socjologów zaobserwowała zjawisko wręcz odwrotne – oferowanie jednostkom dodatkowych nagród obniża ich produktywność. Jak to możliwe? Niniejszy artykuł przedstawia wyniki kilku badań przeprowadzonych w ostatnich latach oraz próbę ich interpretacji. Najpopularniejszym wyjaśnieniem takiego zjawiska jest odwołanie się do teorii wypracowanej m. in. przez Edwarda Deciego. Teza o zmniejszaniu się produktywności pracowników z powodu oferowania im nagród jest jednak bardzo kontrowersyjna. Wielu badaczy krytykuje taką koncepcję twierdząc, że jeśli nawet zjawisko takie występuje, to tylko w specyficznych, łatwych do uniknięcia warunkach.