Podsumowanie raportu "Pensje dyrektorów wystrzeliły o 1 322% od 1978 roku"

Dyrektorzy generalni (CEO) największych firm w Stanach Zjednoczonych zarabiają obecnie znacznie więcej niż jeszcze w połowie lat 90, ich wynagrodzenie rośnie szybciej niż wynagrodzenie pracowników szeregowych, co z kolei znacząco przyczynia się do wzrostu nierówności.

Po spadku wynagrodzeń w 2000 roku, płace całkowite dyrektorów generalnych (kryterium realizacji otrzymanych przez nich opcji na akcje) stopniowo rosły, osiągając w 2007 roku poziom równy temu z końcówki ubiegłego wieku. W wyniku kryzysu w latach 2008 i 2009 wynagrodzenia dyrektorów ponownie spadły, by w następnych latach zacząć rosnąć.

Podczas pandemii w 2020 roku prezesi 350 największych firm zarobili średnio ponad 6 razy więcej niż 0,1% najlepiej zarabiających. Od 1978 do 2020 roku wynagrodzenia CEO przy zastosowaniu kryterium zrealizowanych opcji na akcje wzrosło o 1 322% - znacznie przewyższając wzrost wartości indeksu S&P (817%) oraz wynagrodzeń 0,1% najlepiej zarabiających (341% od 1978 do 2019 roku). Dla porównania, wynagrodzenia szeregowych pracowników między 1978 a 2020 rokiem wzrosły o zaledwie 18%.

Podawane niżej dane skupiają się na wynagrodzeniach dyrektorów 350 największych spółek w Stanach Zjednoczonych.

Główne wnioski:

• Średnie wynagrodzenie całkowite dyrektorów pracujących w 350 największych amerykańskich firmach w 2020 roku to:


• 24,2 mln USD (kryterium zrealizowanych opcji na akcje), o ponad 3,8 mln USD więcej niż rok wcześniej. Oznacza to wzrost o 18,9% względem 2019 roku, który był spowodowany przede wszystkim nagłym podniesieniem wartości akcji spółek.


• 13,9 mln USD (kryterium przyznanych opcji na akcje), o 30 tys. USD mniej niż w 2019 roku.


• Między 1978 a 2020 rokiem pensje dyrektorów (uwzględniając inflację) w oparciu o kryterium zrealizowanych opcji na akcje wzrosły o 1 322,2% - w 1978 roku według tego samego kryterium dyrektor jednej z 350 największych amerykańskich spółek zarabiał średnio 1,7 mln USD. Ich wynagrodzenia rosły około 60% szybciej niż giełda oraz przyćmiły zaledwie 18-procentowy wzrost wynagrodzeń pracowników szeregowych. Pensje dyrektorów w oparciu o kryterium przyznanych opcji wzrosły w tym samym okresie o 970,2%.


• Wzrost wynagrodzeń w okresie pandemii (2019 – 2020). Podczas gdy miliony ludzi nie otrzymało podwyżki w czasie pandemii, średnie wynagrodzenie dyrektorów generalnych największych spółek wzrosło o 18,9% w zaledwie rok.


• Stosując kryterium zrealizowanych opcji na akcje, relacja wynagrodzeń dyrektorów generalnych do szeregowych pracowników w 1965 roku wyniosła 21:1, a swój szczyt osiągnęła w 2000 roku – 366:1, co znacznie przewyższało tą samą relację z lat 60, 70, 80 i 90. W 2020 roku ta relacja wyniosła 351:1.

• Korzystając z kryterium przyznanych opcji na akcje, relacja wynagrodzeń dyrektorów generalnych do szeregowych pracowników w 2020 roku wyniosła 203:1 (15:4 w 1965 roku, 45:1 w 1989 roku, 386:1 w 2000 roku).


• Coraz częściej odchodzi się od opcji na akcje na rzecz nagród, których wartość jest oparta o akcje. Wartość wypłaconych nagród oraz zrealizowanych opcji na akcje wyniosła w 2020 roku przeciętnie 20,1 mln USD, co przekłada się na 83,1% całkowitego wynagrodzenia dyrektorów generalnych.


• Przez ostatnie 30 lat wynagrodzenia dyrektorów rosły znacznie szybciej niż 0,1% najlepiej zarabiających pracowników. W 2019 roku dyrektorzy zarabiali 6,44 razy więcej niż druga grupa, podczas gdy w okresie od 1947 do 1979 roku ta relacja wynosiła zaledwie 3,18:1.


• W ciągu ostatnich 30 lat wynagrodzenia dyrektorów generalnych w stosunku do 0,1% najwyżej zarabiających wzrosło bardziej niż wynagrodzenia absolwentów szkół wyższych w stosunku do wynagrodzeń absolwentów szkół średnich.

Jak rozwiązać problem rosnącej nierówności?
Autorzy raportu sugerują kilka rozwiązań mogących pomóc w zmniejszaniu tak znacznych różnic przy wynagrodzeniach dyrektorów w stosunku do pozostałych pracowników. To między innymi:

• Wprowadzenie kolejnego progu podatku dochodowego dla najlepiej zarabiających, co zniechęciłoby do dążenia do jak najwyższych wynagrodzeń i jak największych nagród przyznawanych dyrektorom.


• Ustalenie wyższego podatku CIT dla firm, w których relacja wynagrodzeń dyrektora generalnego do szeregowego pracownika jest najwyższa.

Inne zaproponowane sposoby rozwiązania problemu nierówności płacowej to między innymi przyznanie akcjonariuszom prawa do decydowania o wysokości wynagrodzeń dyrektorów oraz zapewnienie przedstawicielstwa szeregowych pracowników w zarządach spółek.