Nauczycielom bardziej opłaca się pracować w szkołach publicznych niż prywatnych – wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego. Średnia pensja nauczycielska w „budżetówce” to 4 233 PLN, podczas gdy w szkole prywatnej przeciętne wynagrodzenie wynosi 3 152 PLN.
Zawód nauczyciela jest mocno sfeminizowany – panowie stanowią nieco ponad jedną szóstą kadry pedagogicznej. Co istotne, panie w szkołach publicznych zarabiają więcej od kolegów, co po części wynika z większej liczby branych przez nie nadgodzin. W wynagrodzeniu całkowitym nauczycielek płaca za nadgodziny stanowi średnio 7 procent, wobec 5,6 procent w przypadku nauczycieli.
Przeciętne wynagrodzenie nauczycieli
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie: Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2012 r., Główny Urząd Statystyczny, 2014
Pensje nauczycieli rosną systematycznie wraz z ich stażem pracy. Różnica dla nauczycieli o stażu pracy nieprzekraczającym dwóch lat wynosi 5 procent, a przy stażu między 10 a 15 lat nawet 8 procent.
Przeciętne wynagrodzenie nauczycieli o różnym stażu pracy w 2012 r. (w PLN)
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie: Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2012 r., Główny Urząd Statystyczny, 2014
Trzeba pamiętać, że wynagrodzenia nauczycieli w szkołach prywatnych są kwestią umowy pomiędzy nauczycielem a pracodawcą. W szkołach publicznych płace naliczane są na podstawie zasad zawartych w Karcie Nauczyciela. Na tę pensję składają się: wynagrodzenie zasadnicze, dodatki, wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i zastępstwa oraz nagrody. Nauczyciele, którzy pracują na zasadach określonych w Karcie, upoważnieni są też do tzw. trzynastej pensji.
Zgodnie z Kartą czynnikami kształtującymi wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli są: stopień awansu zawodowego, posiadane kwalifikacje i wymiar zajęć obowiązkowych. Do tego dochodzą dodatki zależne od: okresu zatrudnienia, jakości pracy, wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć, stanowiska lub funkcji oraz ewentualnych trudnych lub uciążliwych warunków pracy.
Karta określa średnie wynagrodzenie nauczycieli na różnych stopniach awansu które przedstawiają się następująco:
• nauczyciel stażysta – 2 717,59 PLN
• nauczyciel kontraktowy – 3 016,52 PLN
• nauczyciel mianowany – 3 913,33 PLN
• nauczyciel dyplomowany – 5 000,37 PLN
Kwoty te obejmują wszystkie wcześniej wymienione elementy wynagrodzenia. Szkoły powinny tak kształtować pensje, żeby średnie płace wszystkich nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu w obrębie danej jednostki samorządu terytorialnego przeciętnie nie były niższe od podanych kwot. Jeżeli są niższe – do końca stycznia następnego roku nauczyciele powinni otrzymać dodatki uzupełniające – tak, aby średnie osiągnęły minimalny poziom.
Inne regulacje określają minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli.
Minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli (w PLN)
poziom wykształcenia
|
stopnie awansu
zawodowego
|
nauczyciel stażysta
|
nauczyciel
kontraktowy
|
nauczyciel mianowany
|
nauczyciel
dyplomowany
|
1
|
tytuł
zawodowy magistra
z przygotowaniem pedagogicznym
|
2 265
|
2 331
|
2 647
|
3 109
|
2
|
tytuł
zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata
lub inżyniera
z przygotowaniem pedagogicznym
|
1 993
|
2 042
|
2 306
|
2 707
|
3
|
tytuł
zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom
ukończenia kolegium nauczycielskiego
lub nauczycielskiego kolegium języków obcych
|
1 759
|
1 802
|
2 024
|
2 366
|
4
|
pozostałe
wykształcenie
|
1 513
|
1 548
|
1 724
|
2 006
|
Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie obowiązujących przepisów prawa
Najniższe wynagrodzenie zasadnicze podane w powyższej tabeli jest niższe od ustawowej płacy minimalnej (1 680 PLN). Może więc być stosowane tylko wtedy, gdy nie stoi w sprzeczności z przepisami o płacy minimalnej – to znaczy, przykładowo, gdy dodatki powiększają tą pensję do poziomu przynajmniej 1 680 PLN.
Michał Pulanecki
Sedlak & Sedlak
Sedlak & Sedlak wyraża zgodę na publikację niniejszych opracowań pod warunkiem powołania się na źródło: wynagrodzenia.pl oraz zamieszczenie pod artykułem aktywnego linku do strony Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń (https://wynagrodzenia.pl/t/ogolnopolskie-badanie-wynagrodzen-np) czcionką nie mniejszą niż czcionka użyta w publikacji.