Wynagrodzenia w Polsce na tle zarobków w Stanach Zjednoczonych

W czasach głębokiego PRL-u wyjazd do Stanów Zjednoczonych był marzeniem wielu Polaków. Ameryka, na tle polskiego socjalizmu jawiła się jako prawdziwe eldorado, a perspektywa zarabiania w dolarach była szczytem marzeń. Od tamtych czasów sporo się jednak zmieniło. Warto więc przeanalizować jakie zmiany zachodziły w wynagrodzeniach w obu krajach w ostatnich latach. Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie czy różnice w zarobkach nadal są istotne.

Porównując oba kraje trzeba mieć jedno na uwadze: Polska na tle USA jest krajem niewielkim. Liczba ludności Stanów Zjednoczonych jest ponad ośmiokrotnie większa, natomiast, biorąc pod uwagę powierzchnię, sam tylko stan Teksas zajmuje większe terytorium. Analizując, więc dane statystyczne należy pamiętać, że w krajach mniejszych częściej dochodzi do gwałtowniejszych zmian a wartości, które są w nich obserwowane częściej odbiegają od ogólnoświatowej średniej.

Wynagrodzenia w Polsce i USA

W przeliczeniu na dolary amerykańskie oraz po uwzględnieniu inflacji pensje w Polsce są kilkukrotnie niższe od tych w Stanach Zjednoczonych.



Porównując wynagrodzenia różnych krajów, lepszym rozwiązaniem jest uwzględnienie parytetu siły nabywczej (ang. purchasing power parity, PPP). Uwzględniając tą miarę okazuje się, że różnice w wynagrodzeniach pomiędzy porównywanymi krajami są mniejsze, jednak nadal znaczące.



Biorąc pod uwagę dynamikę wynagrodzeń w obu krajach w stosunku do roku poprzedniego stwierdzić należy, że w Polsce miały miejsce większe wahania wynagrodzeń niż w Stanach Zjednoczonych. Może to być skutek przemian ustrojowych i wielkich reform, które miały miejsce w Polsce w latach dziewięćdziesiątych.



Analizując dynamikę wynagrodzeń z perspektywy Polski można dojść do pozytywnych wniosków. Przyjmując rok 1995 za punkt wyjścia okazuje się, że wynagrodzenia w Polsce do roku 2015 wzrosły o 59%. W USA wzrost ten był niższy i wyniósł 32%.

Płaca minimalna

Kolejnym ważnym aspektem wynagrodzeń jest płaca minimalna. Porównując wartości wyrażone w USD jako parytet siły nabywczej widać, że w USA jest ona wyższa. Stwierdzić jednak należy, że w Polsce widać jej szybki wzrost. W 1992 roku w Stanach Zjednoczonych pensja minimalna była o przeszło 10 000 USD PPP wyższa niż w Polsce. W 2016 różnica ta wyniosła już niecałe 3 000 USD PPP.



Następnym ważnym zagadnieniem związanym z płacą minimalną jest jej udział w medianie wynagrodzeń. Okazuje się, że w badanym okresie wskaźnik ten (nie licząc roku 1999) w Polsce był wyższy niż w USA. W 2015 roku w Polsce był on rekordowo wysoki. Wtedy to wartość płacy minimalnej przekroczyła 50% mediany ogólnokrajowej.

Sprawiedliwość wynagrodzeń

Analizując wynagrodzenia warto też zwrócić uwagę na rozkład dochodów w społeczeństwie. Miarą nierówności dochodów jest współczynnik Giniego. Im wyższa jego wartość tym zróżnicowanie dochodów jest większe. Porównując pod tym względem oba kraje okazuje się, że rozwarstwienie dochodów w Polsce jest znacznie niższe niż w USA i dodatkowo od 2004 roku regularnie spada.



Następnym zagadnieniem rozkładu dochodów w społeczeństwie jest luka płacowa, czyli różnica pomiędzy wynagrodzeniami kobiet i mężczyzn. W obu krajach różnica ta regularnie się zmniejsza. Trzeba jednak zaznaczyć, że różnica pomiędzy wynagrodzeniami kobiet i mężczyzn w Polsce jest mniejsza niż w Stanach Zjednoczonych.

Wynagrodzenia a inne wskaźniki

Porównując wynagrodzenia w obu krajach warto odnieść je również do innych miar ekonomicznych. Porównując płace ze wzrostem PKB stwierdzić należy, że dynamika obu miar w USA była na zbliżonym poziomie. W Polsce natomiast PKB rosło zdecydowanie szybciej niż płace.



Do ciekawych wniosków można również dojść, zestawiając wynagrodzenia z poziomem bezrobocia. Polska na przełomie XX i XXI wieku borykała się z dwucyfrowym bezrobociem, co odbiło się na niższej dynamice płac. Bezrobocie w Stanach Zjednoczonych na ogół przyjmowało wartości jednocyfrowe i tylko w 2009 roku było ono wyższe niż w Polsce.



Ostatnim etapem analizy jest zaprezentowanie średniej liczby godzin przypadającej na jednego pracownika. Okazuje się, że Polacy spędzają w pracy więcej czasu niż Amerykanie.

Podsumowując

Reasumując, stwierdzić należy, że warunki do zarabiania pieniędzy w Stanach Zjednoczonych są lepsze niż w Polsce. Nie jest to zaskakujący wniosek. Najwięcej najbogatszych ludzi pochodzi właśnie z USA. Z zebranych informacji wynika, że Amerykanie zarabiają więcej, bezrobocie jest niższe a pracownicy mniej czasu spędzają w pracy. Polska natomiast lepiej wypada pod względem dynamiki wzrostu wynagrodzeń co jest dobrym prognostykiem na przyszłość. Poza tym nierówności dochodowe i luka płacowa w naszym kraju są mniejsze. W Polsce mamy też do czynienia z większym udziałem płacy minimalnej w medianie wynagrodzeń. Potwierdza się więc powszechna opinia, że amerykański rynek pracy stwarza lepsze warunki pracownikom i daleko mu do zasady „każdemu po równo”. W Polsce pod tym względem jest inaczej, gdyż rozkład dochodów w społeczeństwie jest bardziej wyrównany.