Wynagrodzenia w mikroprzedsiębiorstwach dwa razy niższe niż w większych firmach

Średnia płaca w firmach zatrudniających do 9 osób wyniosła w 2013 roku 2 145 PLN. To niemal dwukrotnie mniej niż w większych przedsiębiorstwach.

W roku 2013 w mikroprzedsiębiorstwach, czyli w podmiotach o liczbie pracujących do 9 osób, zatrudnionych było ponad 3,44 mln osób. Jak wynika z badania aktywności ekonomicznej ludności BAEL, liczba wszystkich osób pracujących w II kwartale w roku 2013 wynosiła ponad 15,5 mln osób. Oznacza to, że ponad jedna piąta pracujących ogółem to osoby zatrudnione w mikroprzedsiębiorstwach.

W 2013 roku przeciętne wynagrodzenie wszystkich osób pracujących w przedsiębiorstwach zatrudniających do 9 osób wynosiło 2 144,6 PLN, czyli o 1,5% więcej niż rok wcześniej.



W najmniejszych firmach płace były niemal dwa razy niższe niż w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 9 pracowników. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw (czyli liczone dla firm, w których pracuje ponad 9 osób) wyniosło w 2013 roku 3 837 PLN brutto.



Pensje w większych podmiotach rosły też zdecydowanie szybciej niż w mikroprzedsiębiorstwach. Wzrost płac w firmach, w których pracuje więcej niż 9 osób, był w 2013 roku o 160% wyższy niż w najmniejszych przedsiębiorstwach. Przeciętne wynagrodzenia w przedsiębiorstwach zatrudniających więcej niż 9 osób wzrosły o 3,9% w 2013 roku w porównaniu z 2012 rokiem. W mikroprzedsiębiorstwach dynamika wzrostu wynagrodzeń wyniosła 1,5%.

W większych firmach dwa razy wyższe zarobki – ale poza administracją

W mikroprzedsiębiorstwach najwyższe przeciętne wynagrodzenia występowały w branży IT – 3,3 tys. PLN brutto miesięcznie. Było to jednak ponad dwukrotnie mniej niż w firmach większych zajmujących się tą samą branżą. W większych podmiotach przeciętne miesięczne wynagrodzenie w branży IT wyniosło 6,7 tys. PLN brutto. Z kolei pracownicy większych firm z branży naukowej i technicznej otrzymywali średnią pensję 5,5 tys. PLN brutto, podczas gdy w mikrofirmach było to poniżej 2,5 tys. PLN. Tak duża dysproporcja wiązać się może przede wszystkim z zatrudnianiem w tej branży specjalistów szczególnie wysokiej klasy.

Pracownicy mikrofirm zajmujących się obsługą rynku nieruchomości otrzymywali niecałe 3 tys. PLN brutto miesięcznie. Tu różnica nie była aż tak duża, bo w tej samej branży większe przedsiębiorstwa płaciły średnio niewiele ponad 4 tys. PLN brutto. W firmach działających w branży finansowej i ubezpieczeniowej przeciętne płace wynosiły około 2,5 tys. PLN brutto miesięcznie.

Pracownicy małych firm zajmujących się administracją i działalnością wspierającą otrzymywali przeciętnie niecałe 2,4 tys. PLN brutto. Ta branża stanowiła wyjątek w ogólnej regule wskazującej na średnio dwa razy wyższe wynagrodzenia w większych firmach. Wynika to najprawdopodobniej ze specyfiki usług administracyjnych i wspierających. Obejmują one wiele rodzajów działalności wspomagających działalność gospodarczą, ale niewymagających specjalistycznej wiedzy. Dlatego także większe firmy działające w tej branży nie muszą zatrudniać wysoko wykwalifikowanych specjalistów i w związku z tym średnie płace nie różniły się tu w tak dużym stopniu.

Przemysł: w mikrofirmach poniżej średniej

Z kolei przedsiębiorstwa zajmujące się przemysłem i przetwórstwem przemysłowym przeciętnie płaciły swoim pracownikom 2 050 PLN brutto miesięcznie, czyli poniżej średniego wynagrodzenia w firmach zatrudniających do 9 osób ogółem. Zarobki niższe niż 2 tys. PLN otrzymywali pracujący w transporcie, budownictwie, leśnictwie i rybactwie, oraz w hotelach, restauracjach i innych usługach. W przedsiębiorstwach większych płace w przemyśle były wyższe od średniej płacy we wszystkich branżach. Jednak trzeba zauważyć, że duże zakłady przemysłowe zatrudniają wielu wysoko wyspecjalizowanych pracowników. Mniejsze firmy często wykonują zlecenia prostsze i nie pracują w nich tak liczne zespoły specjalistów różnych poziomów.

Niewiele poniżej średniej ulokowali się pracownicy przedsiębiorstw transportowych i gospodarki magazynowej (3,6 tys. PLN), handlu i naprawy pojazdów (3,4 tys. PLN) oraz budownictwa (3,7 tys. PLN). Natomiast mniej zarabiali pracownicy małych hoteli i restauracji – 2,7 tys. PLN brutto.

Na Mazowszu zarobki najwyższe, w świętokrzyskim najniższe

Pracujący w małych przedsiębiorstwach w województwie mazowieckim otrzymywali najwięcej – przeciętnie 2 643 PLN brutto miesięcznie. To prawie o 500 PLN więcej niż przeciętne wynagrodzenia w mikroprzedsiębiorstwach w całej Polsce. W województwie pomorskim i dolnośląskim średnie płace wynosiły około 2,2 tys. PLN. Z kolei w województwie wielkopolskim przedsiębiorcy płacili przeciętnie 2 120 PLN. W pozostałych województwach przeciętne wynagrodzenia były niższe niż średnia płac w mikroprzedsiębiorstwach w Polsce. W zachodniopomorskim, śląskim, lubuskim i opolskim, przeciętne zarabiano nie więcej niż 2,1 tys. PLN brutto miesięcznie. Pracujący w łódzkim, małopolskim, kujawsko pomorskim i podlaskim, przeciętnie zarabiali nie więcej niż 2 tys. PLN. Najniższe przeciętne wynagrodzenia odnotowano w województwach: warmińsko-mazurskim, podkarpackim, lubelskim oraz świętokrzyskim. W tym ostatnim przeciętnie płacono 1 884 PLN, czyli o 71% mniej niż w województwie mazowieckim.



Porównując mikroprzedsiębiorstwa do tych zatrudniających więcej niż 9 osób, można zauważyć dużą dysproporcję w poziomie wynagrodzeń pracowników. We wszystkich sektorach mniej zarabiali zatrudnieni w przedsiębiorstwach skali mikro. Zarobki pracowników mikroprzedsiębiorstw stanowiły zaledwie 56% wynagrodzenia większych firm. Sytuacja ta jest najbardziej widoczna w sektorze informacji i komunikacji, gdzie różnica wynosiła 3 389 PLN. W tym sektorze pracownik mikroprzedsiębiorstwa zarabiał przeciętnie 3 300 PLN brutto, a pracownik małych, średnich oraz dużych firm - 6 698 PLN. Najmniejsza różnica poziomu wynagrodzeń wystąpiła w administracji i działalności wspierającej i wynosi 248 PLN.

Trzeba jednak pamiętać, że im większa firma, tym bardziej sformalizowana struktura i tym rzadziej zdarzają się przypadki wypłacania części wynagrodzenia bez formalnej umowy. W mniejszych przedsiębiorstwach szara strefa w wynagrodzeniach występuje częściej. Mniej osób zaangażowanych w przygotowywanie list płac i zestawień do różnych urzędów stwarza większe poczucie bezpieczeństwa, mali przedsiębiorcy częściej więc wypłacają część pensji „pod stołem”, żeby uniknąć opodatkowania i składek ZUS. Dlatego oficjalne dane – zwłaszcza dotyczące najmniejszych firm – mogą być obarczone błędem.